De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

De prevalentie wordt geschat op 1-2/100.000 met aanzienlijke geografische en etnische variatie: de hoogste prevalentie is gevonden op de Azoren (eiland Flores (1/239)), intermediaire prevalentie in Portugal, Duitsland, Nederland, China en Japan, en een lagere prevalentie in Noord-Amerika, Australië en India. Er zijn geen nauwkeurige schattingen van de prevalentie beschikbaar. SCA3 is echter de meest voorkomende vorm van ADCA1 bij de meeste genetisch gekarakteriseerde populaties en tot 72% van de families met ataxie heeft SCA3. Afgaand op een literatuuroverzicht van Engelstalige literatuur werden ongeveer 600 gevallen gepubliceerd.

SCA3 is verdeeld in drie vormen. SCA3 type 1 (MJD type 1; zie deze term) is geassocieerd met ataxie, oftalmoparese, piramidale verschijnselen zoals spasticiteit en hyperreflexie, en extrapiramidale verschijnselen waaronder dystonie en andere bewegingsstoornissen tijdens de adolescentie. SCA3 type 2 (MJD type 2, zie deze term) doet zich op middelbare leeftijd voor met ataxie, spasticiteit en dystonie. SCA type 3 (MJD type 3; zie deze term) komt na veertigjarige leeftijd voor en omvat oftalmoparese en ziekten van de voorhoorncellen, namelijk spiertrillen, atrofie en zwakte. Ook parkinsonisme kan voorkomen als onderdeel van SCA3. Een veel voorkomende eigenschap die vaak over het hoofd wordt gezien, is verminderde temperatuurwaarneming over het hele lichaam.

De ziekte is geassocieerd met een mutatie die een expansie van CAG-herhalingen veroorzaakt in het gen ATXN3 (14q21) met het fenomeen van anticipatie. De normale lengte van de reeks is 13-41 herhalingen terwijl reeksen die SCA3 veroorzaken langer zijn dan 56 herhalingen.

Diagnose gebeurt op basis van het klinische beeld, de familiegeschiedenis en uiteindelijk op basis van genetische testen.

De differentiële diagnose is breed en omvat andere types SCA die vergelijkbare kenmerken kunnen vertonen.

Prenatale diagnose en diagnose voordat symptomen optreden, kunnen worden aangeboden aan patiënten met een familiegeschiedenis van SCA.

SCA3 volgt een autosomaal dominant overervingspatroon met volledige penetrantie en anticipatie-fenomeen. Erfelijkheidsadvies wordt aangeraden bij symptomatische patiënten of mensen met een familiegeschiedenis van de aandoening met een bekende SCA-mutatie, en presymptomatische testen moeten worden besproken bij volwassenen.

Omdat er geen specifieke behandeling bestaat om de progressie van de ziekte te vertragen of te stoppen, is de behandeling ondersteunend. Zo kunnen parkinsonisme, rustelozebenensyndroom, spasticiteit, slaapstoornissen en depressie farmacologisch worden behandeld. Dystonie en spasticiteit kunnen worden bestreden door lokale injecties met botuliniumtoxine. Ergotherapie en fysiotherapie zijn essentieel. Ook spraaktherapie kan goed zijn om dysartrie te onderdrukken.

De prognose is slecht maar er zijn beschrijvingen van patiënten die na het begin van de symptomen nog tientallen jaren hebben geleefd.