De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

De geboorteprevalentie van PBD-ZSS wordt geschat op ongeveer 1/50.000 in Noord-Amerika en ongeveer 1/500.000 in Japan. De hoogste incidentie van ZS werd gemeld in de regio Saguenay-Lac St Jean van Quebec (ongeveer 1/12.000).

De aandoening vangt aan in de neonatale periode en weerspiegelt de orgaanmisvormingen die zich hebben voorgedaan in de baarmoeder en de progressieve ziekte als gevolg van aanhoudende peroxisomale disfunctie. Zuigelingen presenteren zich met karakteristieke dysmorfe craniofaciale kenmerken (afgeplat gezicht, grote voorste fontanel, gespleten suturen, prominent hoog voorhoofd, afgeplat achterhoofd, schuin naar boven gerichte oogspleten, epicanthusplooien en brede neusbrug), ernstige hypotonie en epileptische aanvallen. Macrocefalie of microcefalie, hoog gebogen gehemelte, micrognathie en overtollige nekplooien kunnen aanwezig zijn. Skeletafwijkingen (chondrodysplasie punctata, meestal in de knieschijf en heupen) en subcorticale renale cysten komen frequent voor. Vaak treden hepatomegalie, geelzucht, niet gedijen en coagulopathie op. Bevindingen van het oog omvatten cataract, glaucoom, pigmentaire retinopathie, nystagmus, hoornvliestroebeling en atrofie van de oogzenuw. Visuele veranderingen en zichtverlies zijn progressief. Perceptief gehoorverlies kan aanwezig zijn. Cryptorchidie en hypospadie (mannelijk) en clitoromegalie (vrouwelijke) kunnen optreden. De functie van het centrale zenuwstelsel is zwaar getroffen en zuigelingen vertonen een ernstige psychomotorische vertraging.

PBD-ZSS wordt veroorzaakt door mutaties in één van de 13 PEX-genen die voor peroxinen coderen. Mutaties in deze genen leiden tot abnormale peroxisoombiogenese.

ZS wordt vaak vermoed op basis van lichamelijk onderzoek en wordt bevestigd door biochemische evaluatie. De 'zeer lange keten vetzuur' (VLCFA) -waarden in het plasma duiden op gebreken in het peroxisomale vetzuurmetabolisme met verhoogde concentraties van C26:0 en C26:1 en verhoogde verhoudingen van C24/C22 en C26/ C22 in het plasma. Erytrocytenmembraanconcentraties aan plasmalogenen C16 en C18 zijn verlaagd. De pipecolinezuurspiegel in het plasma is verhoogd. Sequentieanalyse van de 13 PEX-genen kan worden uitgevoerd. MRI kan worden gebruikt om perisylviaanse polymicrogyrie en andere hersenontwikkelingsstoornissen te identificeren.

De belangrijkste differentiële diagnosen zijn Ushersyndroom I en II, andere PBD-ZSS-stoornissen (zie deze termen), enkelvoudige enzymdefecten in de peroxisomale vetzuur-beta-oxidatie en aandoeningen die gekarakteriseerd worden door ernstige hypotonie, neonatale aanvallen, leverfunctiestoornissen of leukodystrofie.

Het prenataal bepalen van VLCFA-concentraties en plasmalogenensynthese is mogelijk voor gekweekte vruchtwatercellen en een chorionvillusbiopsie bij verdachte of hoog-risico zwangerschappen. Als de ziekteveroorzakende allelen in de dragerouders geïdentificeerd zijn, kan een prenatale diagnose met behulp van een DNA-test worden uitgevoerd, alsook een pre-implantatie genetische diagnose.

ZS wordt op autosomaal recessieve manier overgeërfd, erfelijkheidsadvies is dus mogelijk.

Er is geen remedie voor ZS. Standaard epileptica worden toegediend om de aanvallen te controleren. Hepatische coagulopathie kan worden behandeld met vitamine K-suppletie, terwijl cholestase het toedienen van alle vetoplosbare vitaminen kan vereisen. Een gastrostomie kan nodig zijn om adequate calorie-inname te garanderen. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan fytaanzuur (zoals koemelk) moeten worden beperkt. Supplementatie van mature galzuren, cholzuur en chenodeoxycholzuur kan de leverziekte bij kinderen met ernstige hepatopathie verbeteren. Aangezien ZS-patiënten geen DHA kunnen aanmaken, kan ook dit worden toegediend.

Ongeacht de interventies is de prognose slecht en de meeste baby's sterven binnen het eerste levensjaar secundair aan ademhalingsproblemen die geassocieerd zijn met infectie of hardnekkige epilepsie.