De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

MRKH-syndroom heeft een wereldwijde incidentie van 1/4.500 levend geboren vrouwen.

MRKH-syndroom wordt het vaakst gediagnosticeerd in de adolescentie aangezien het eerste symptoom meestal een primaire amenorroe is bij jonge vrouwen met voor de rest normale ontwikkeling van secundaire seksuele kenmerken en normale externe genitaliën. Bij patiënten met MRKH-syndroom type 1 en 2 ontbreekt de uterus en het bovenste 2/3 van de vagina, wat bij sommigen leidt tot moeilijkheden bij de geslachtsgemeenschap. Bekkenpijn kan gerapporteerd worden bij diegenen met uteriene overblijfselen. Aangezien de uterus ontbreekt of niet functioneel is, kunnen deze vrouwen geen kinderen baren, maar de ovaria zijn normaal en functioneel. Andere geassocieerde malformaties die worden waargenomen bij MRKH type 2 zijn onder meer nierafwijkingen (40% van de gevallen), skeletafwijkingen (20-25%), gehoorstoornis (10%), en, in zeldzamere gevallen, hartdefecten.

De precieze etiologie is grotendeels onbekend, ook al wijst het spectrum van waargenomen malformaties op een ontwikkelingsdefect van het intermediaire mesoderm tijdens de embryogenese (tegen het einde van de 4de week van het foetale leven), dat leidt tot een wijziging van het blasteem van de cervicothoracale somieten en de pronefrotische kanalen. Tegenwoordig is het duidelijk dat MRKH-syndroom een genetische oorsprong heeft, dankzij een toename van beschrijvingen in families en tal van genetische studies die werden voltooid. Deze studies hebben geleid tot identificatie van verscheidene chromosomale afwijkingen geassocieerd met de ziekte, en er werden verschillende vermoedelijke kandidaatgenen beschreven.

Het karyotype van MRKH-patiënten is steeds 46,XX. De hormoongehaltes zijn normaal, met normale en functionele ovaria zonder hyperandrogenisme. Transabdominale echografie dient het eerste onderzoek te zijn om patiënten met vermoedelijke utero-vaginale aplasie te evalueren. MRI kan uitgevoerd worden om de malformatie duidelijk te visualiseren. Er dient een volledige controle (echografie van de nieren, radiografie van de wervelkolom, echografie van het hart, audiogram) ondernomen te worden om geassocieerde malformaties op te sporen.

De differentiële diagnose omvat geïsoleerde vaginale atresie, die wordt aangetroffen bij verschillende syndromen zoals syndroom van McKusick-Kaufman, androgeen-ongevoeligheidssyndroom, Mülleriaanse aplasie en hyperandrogenisme, en renale-genitale-middenooranomalieën (zie deze termen).

Aanvankelijk werd MRKH-syndroom als zuiver sporadisch beschouwd, maar familiale gevallen lijken autosomaal dominant overgeërfd te worden met onvolledige penetrantie en variabele expressiviteit, en in deze gevallen kan erfelijkheidsadvies voordelig zijn.

De medische behandeling van MRKH-patiënten vereist de gecoördineerde inspanningen van pediaters, gynaecologen, chirurgen, endocrinologen en psychologen. Behandeling die bestaat uit het creëren van een neovagina mag enkel aangeboden worden aan patiënten die klaar zijn om seksueel actief te worden en die emotioneel volwassen zijn (rond de leeftijd van 17-21 jaar). De (niet-chirurgische) methode van Frank vereist het gebruik van vaginale dilatatoren op het vaginale kuiltje gedurende minstens 20 minuten/dag voor een periode van meerdere maanden. Indien niet succesvol kunnen verschillende chirurgische procedures uitgevoerd worden om een neovagina te creëren. Klinische opvolging en regelmatige geslachtsgemeenschap zijn essentiële componenten voor een succesvolle uitkomst. Psychologische ondersteuning en advies worden sterk aangeraden voor getroffen vrouwen en dienen patiënten in te lichten over hun opties voor de toekomst aangaande vruchtbaarheid (in vitro fertilisatie van iemands eigen oöcyten gevolgd door surrogaat zwangerschap of adoptie). Voor de geassocieerde malformaties in geval van MRKH type 2 wordt specifieke medische zorg gericht op de anomalieën.

MRKH-syndroom is geen levensbedreigende ziekte. Mits behandeling zijn seksuele relaties mogelijk, en op vlak van vruchtbaarheid zijn er opties beschikbaar.