De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

De wereldwijde prevalentie wordt geschat op 1 op 100.000 geboorten. GDD komt vaker voor bij de Amish gemeenschap van de oude orde, Oji-Cree inheemse Canadezen, Ierse reizigers en Lumbee inheemse Amerikanen.

Pasgeborenen zijn voornamelijk asymptomatisch, hoewel 75% zich presenteert met macrocefalie en eventueel hypotonie en prikkelbaarheid vertoont. Indien het niet gediagnosticeerd wordt, doet de eerste acute encefalopathische crisis zich voor tussen de leeftijd van 3-36 maanden, meestal uitgelokt door een bijkomende ziekte met koorts, vaccinatie of een chirurgische ingreep en wordt ze gekenmerkt door hypotonie, verlies van motorische vaardigheden en convulsies die resulteren in letsel van het bilaterale striatum met ernstige secundaire dystonie en occasioneel subdurale en retinale bloeding. GDD kan zich uitzonderlijk presenteren met hypoglycemie of acidose. Met de leeftijd (> 6 jaar) en met de juiste behandeling neemt het risico op encefalopathische crises af. Bij sommige patiënten ontwikkelen hypotonie en dystonie zich geleidelijk zonder encefalopathische crisis, deze vorm staat bekend als GDD met late of sluipende aanvang.

GDD wordt veroorzaakt door mutaties in het GCDH-gen, gelegen op 19p13.2, en betrokken bij de katabolische pathways van L-lysine, L-hydroxylysine en L-tryptofaan. Meer dan 200 GCDH-mutaties werden gemeld. GDD heeft een kenmerkende pathologische verschijning door de accumulatie van glutaarzuur (GA), 3-hydroxyglutaarzuur (3-OH-GA), glutaconzuren en glutarylcarnitine in lichaamsvloeistoffen.

Presymptomatische detectie kan worden aangeboden via routineuze screeningprogramma's voor pasgeborenen die in sommige landen worden uitgevoerd. Indien geen screeningprogramma beschikbaar is, moet de diagnose worden vermoed op basis van klinische bevindingen en kan ze worden ondersteund door neuroradiologische bevindingen, waaronder wijd open opercula en letsel van de basale ganglia. De diagnose wordt bevestigd door genetische analyse of door het meten van verhoogde spiegels van GA, 3-OH-GA, glutaconzuur en glutarylcarnitine door kwantitatieve analyse van organische zuren in de urine, gaschromatografie-massaspectrometrie en/of tandem-massaspectrometrie (acylcarnitines).

GDD wordt vaak verkeerde gediagnosticeerd. De differentiële diagnose omvat encefalitis, Reyesyndroom, familiale infantiele bilaterale striatale necrose, familiale megalencefalie, postencefalitisch Parkinsonisme (zie deze termen), dystone hersenverlamming, mishandeld kind-syndroom met chronische subdurale effusies, wiegendood en vaccingeïnduceerd hersenletsel.

Prenatale tests kunnen uitgevoerd worden door middel van genetische en GCDH-enzymanalyse van een chorionvillibiopt of door het meten van GA-concentraties in het vruchtwater bij risicogezinnen. Genetisch onderzoek is nodig om de prenatale diagnose te bevestigen.

Erfelijkheidsadvies wordt aanbevolen en dient samen met genetische tests aan getroffen families te worden aangeboden, aangezien de overerving autosomaal recessief is.

Het dagelijks beheer omvat een lysine-arm dieet, carnitinesuppletie in combinatie met onmiddellijke spoedbehandeling bij bijkomende ziekte. Tijdens acute episoden omvat het beheer, allerbelangrijkst, het verhogen van de energievoorziening (20-100% boven de RDI); weglaten van natuurlijk eiwit gedurende 24-48 uur, gevolgd door een geleidelijke herinvoering; verdubbeling van L-carnitinesuppletie en nauwgezette opvolging van glucose, elektrolyten en vochtbalans, evenals ureum- en leverstatus door een geïnformeerd ervaren interdisciplinair team. De naleving van de aanbevelingen voor de spoedbehandeling is noodzakelijk voor het voorkomen van neuronale schade en daaropvolgende secundaire dystonie.

De prognose is afhankelijk van een tijdige diagnose en de daaruit voortvloeiende behandeling en beheer. GDD wordt nu beschouwd als een behandelbare neurometabole stoornis.