De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

De incidentie wordt geschat op 1/12.000-15.000 levendgeborenen.

Het syndroom vertoont een variabel klinisch beeld, zelfs binnen een familie, afhankelijk van de geassocieerde anomalieën. Het presenteert zich in de neonatale periode met cyanose door choane atresie (60-70%; benig/membraneus, unilateraal/bilateraal) en/of cyanotische hartziekte (75-80%; e.g. conotruncale hartmalformaties, aortaboogdefecten; zie deze termen). Coloboom, eerder retinaal, is aanwezig in 75-90% van de gevallen en kan gepaard gaan met microftalmie en leiden tot visuele handicap. Ooranomalieën (95-100%) omvatten laagstaand, afstaand of komvormig buitenoor met kraakbeendeficiëntie van de uitwendige oorschelp en een driehoekige concha, alsook malformaties van de gehoorbeentjes van het middenoor, met als gevolg chronische sereuze middenoorontsteking en sensorineuraal gehoorverlies. Afwijkingen van hersenzenuwen komen frequent voor en omvatten afwijkingen van de olfactorische, faciale, auditieve en vestibulaire zenuwen en zenuwen die betrokken zijn bij het slikken. Defecten van het centrale zenuwstelsel (CZS) zijn onder meer cerebrale atrofie, agenesie van het corpus callosum, anomalieën van de posterieure fossa en cerebellaire hypoplasie. Hypoplasie van de genitaliën en uitgestelde puberteit worden waargenomen. Groeiachterstand is vaak gerelateerd aan de ernstige zuig-/slikproblemen. Motorische achterstand (vanwege evenwichtsproblemen), spraakachterstand en achterstand van fijne motorische vaardigheden worden ook opgemerkt. Dysmorfe gelaatskenmerken zijn onder meer een vierkant gelaat, uitgesproken voorhoofd, uitgesproken neusbrug en asymmetrie door de gezichtsverlamming. Defecten van de bovenste luchtwegen (e.g. congenitale laryngomalacie, congenitale tracheomalacie; zie deze termen), tracheo-oesofageale fistel (TEF) en gastro-oesofageale reflux komen geregeld voor. Endocriene disfunctie (groeihormoondeficiëntie, hypogonadotroop hypogonadisme) en anomalieën van het immuunsysteem (e.g. ernstige gecombineerde immuundeficiënties, geïsoleerde T-cel-lymfopenie) worden ook waargenomen. Infecties van de borstkas komen frequent voor. Mogelijk vertonen patiënten een autistisch-achtig gedrag geassocieerd met aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD), obsessief-compulsieve stoornis (OCD) en angst.

In de meeste gevallen is CHARGE syndroom het gevolg van heterozygote mutaties in het gen CHD7 (8q12.2), dat codeert voor chromodomein helicase DNA-bindend proteïne.

Initieel is de diagnose is klinisch. Elk groot 4 C-criterium dient de arts aan te zetten om te screenen voor bijkomende anomalieën. Beeldvorming met magnetische resonantie van de temporale kwab toont afwezige of hypoplastische halfcirkelvormige kanalen (meest voorspellende kenmerk van de CHD7-mutatie). De diagnose wordt bevestigd door genetisch testen.

De differentiële diagnose omvat syndroom van Abruzzo-Erickson, syndroom van Kallmann, 22q11.2 deletiesyndroom, VACTERL/VATER-associatie, syndroom van Kabuki, renaal coloboomsyndroom, kattenoogsyndroom, syndroom van Joubert, BOR-syndroom, 5q11.2 microdeletiesyndroom (zie deze termen) en andere chromosomale microdeletiesyndromen.

Prenatale diagnose omvat detectie van polyhydramnion, CZS-, hart- en genito-urinaire malformaties, en ooranomalieën met behulp van echografie in het 2de trimester. Moleculaire studies kunnen uitgevoerd worden.

CHARGE-syndroom is sporadisch (97%) of vertoont een autosomaal dominante transmissie. Er is een risico van 1-2% op gonadaal mozaïcisme.

Het ziektebeheer vereist een multidisciplinaire benadering (met betrokkenheid van diëtisten, gastro-enterologen, endocrinologen, cardiologen) die chirurgische behandeling, diensten voor personen met visuele handicap en gehoorverlies (doof/blind-diensten), bezigheidstherapie, fysiotherapie, spraak-/taaltherapie, cochleair implantaat, gedragstherapie en psychologisch advies associeert.

De mortaliteit is hoog gedurende de neonatale periode, vaak vanwege de combinatie van cyanotische hartaandoening, TEF, choane atresie, T-cel-deficiëntie and hersenanomalieën. Mortaliteit en morbiditeit in de post-neonatale periode zijn vaak gerelateerd aan post-anesthesie voorvallen en voedingsproblemen die leiden tot aspiratiepneumonie.