De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

De exacte prevalentie van fibronectine-glomerulopathie is niet gekend. Tot op heden werden slechts 20 families en 25 sporadische gevallen beschreven in de literatuur.

Fibronectine-glomerulopathie kan zich presenteren op verschillende leeftijden, maar meestal in de adolescentie of vroege volwassenheid, met typische kenmerken van een nefrotisch syndroom waaronder hypertensie, die ernstig kan zijn, en oedeem, dat initieel ontwikkelt rond de ogen en in de benen maar na verloop van tijd gegeneraliseerd kan worden. Patiënten vertonen mogelijk ook verschillende gradaties van nierfalen dat progressief verergert gedurende meerdere jaren en leidt tot eindstadium nierziekte in het tweede tot zesde levensdecennium.

Clustering van de ziekte in families wijst op een genetische oorsprong. Bij 40% van de families wordt de ziekte veroorzaakt door heterozygote mutaties in het gen FN1 (2q34), dat codeert voor fibronectine. Koppelingsanalyse over het hele genoom bij een grote familie toonde een andere locus voor de ziekte op 1q32, maar tot nu toe werden echter geen specifieke kandidaatgenen geïdentificeerd.

Diagnose is gebaseerd op nierbiopsie. Typische bevindingen bij lichtmicroscopie zijn vergrote glomeruli met afzettingen in het mesangium en de subendotheliale ruimte, meestal met minimale immunoreactiviteit voor immunoglobulinen of complementfactoren. Elektronenmicroscopie toont afzettingen voornamelijk gesitueerd in de subendotheliale ruimte maar ook in de subepitheliale en intramembraneuze ruimtes. Homogene granulaire afzettingen domineren in de meeste gevallen; bij sommigen wordt vermenging met fibrillen waargenomen. De meest opvallende bevinding is de immunoreactiviteit van de glomerulaire afzettingen voor fibronectine. Familiale voorgeschiedenis ondersteunt de diagnose.

Differentiële diagnose omvat andere chronische niet-amyloïde glomerulopathieën met geordende afzettingen waaronder gemengde cryoglobulinemie, fibrillaire glomerulonefritis, immunotactoïde glomerulopathie, collageen type III-glomerulopathie, systemische lupus erythematosus, diabetische glomerulopathie en andere ziekten met niet-specifieke afzettingen van collageen. Fibronectine-glomerulopathie kan moeilijk onderscheiden worden van membranoproliferatieve glomerulonefritis door lichtmicroscopisch onderzoek.

Segregatie met verschijning van de ziekte in opeenvolgende generaties is consistent met een autosomaal dominant overervingspatroon met leeftijdsafhankelijke penetrantie. Erfelijkheidsadvies dient voorgesteld te worden aan individuen met een oorzakelijke mutatie van de ziekte om hen te informeren over het risico van 50% om de mutatie door te geven aan een nakomeling.

Er bestaat geen specifieke behandeling voor fibronectine-glomerulopathie. Behandeling van symptomen omvat onder meer corticosteroïden, diuretica en behandeling van hypertensie. Antiproteïnurische en renoprotectieve behandeling met ACE-inhibitoren of anti-AT1R-antagonisten kan helpen om progressie van de nierziekte te vertragen. Verder gevorderde gevallen van nierfalen vereisen nierdialyse of -transplantatie.

De prognose is onzeker; in sommige gevallen volgt de ziekte een indolent verloop, terwijl het in ander gevallen leidt tot eindstadium nierziekte en chronisch nierfalen in het tweede tot zesde levensdecennium.