Zoek een zeldzame ziekte
Andere zoekoptie(s)
Ziekte van Huntington
Definitie ziekte
Ziekte van Huntington (HD) is een zeldzame neurodegeneratieve stoornis van het centrale zenuwstelsel, gekarakteriseerd door onwillekeurige choreatische bewegingen, gedrags- en psychiatrische stoornissen en dementie.
ORPHA:399
Classification level: AandoeningSamenvatting
Epidemiologie
De prevalentie bij de Kaukasische bevolking wordt geschat op 1/10.000 tot 1/20.000.
Klinische beschrijving
De symptomen verschijnen gemiddeld voor het eerst op 30- tot 50-jarige leeftijd. In sommige gevallen verschijnen symptomen al voor 20-jarige leeftijd met gedragsstoornissen en leerproblemen op school (juveniele ziekte van Huntington, JHD; zie deze term). Het klassieke verschijnsel is de chorea die zich langzaam uitbreidt naar alle spieren. Andere willekeurige bewegingen zijn onder meer tics, te vergelijken met die we bij het syndroom van Gilles de la Tourette zien (zie deze term), maar deze zijn vrij ongebruikelijk. Cerebellaire symptomen kunnen sporadisch voorkomen, evenals de aanwezigheid van hypo- en hypermetrie. Dystonie (bv. torticollis) kan het eerste motorische symptoom zijn van de ziekte van Huntington. Andere minder bekende, maar veel voorkomende en vaak uitputtende kenmerken van HD zijn onder andere gewichtsverlies, verstoringen van slaap- en dag-nachtritmes en stoornis van het autonome zenuwstelsel. Tijdens het verloop van de ziekte worden dysartrie en dysfagie steeds opvallender. Spreken en slikken wordt geleidelijk steeds moeilijker wat bij sommige patiënten op willekeurige momenten tot verstikking leidt. Alle patiënten ontwikkelen hypokinesie en stijfheid, met bradykinesie en ernstige akinesie tot gevolg. Alle psychomotorische processen raken ernstig belemmerd. Patiënten ervaren ook cognitieve achteruitgang. Psychiatrische symptomen zijn zeer gebruikelijk in het vroege stadium van de ziekte, vaak voor het verschijnen van motorische symptomen. Het percentage patiënten met psychiatrische verschijnselen zoals een laag gevoel van eigenwaarde, schuldgevoelens, angst en lusteloosheid, varieert tussen de 33% en 76%. Zelfmoord komt vaker voor bij vroegsymptomatische patiënten en ook in premanifeste dragers van het gen. De perioden met het grootste risico op zelfmoord vallen rond het moment van de genetische test en wanneer onafhankelijkheid begint af te nemen.
Etiologie
HD wordt veroorzaakt door een verlengde reeks CAG-herhalingen (36 of meer herhalingen) op de korte arm van chromosoom 4 (4p16.3) in het huntingtingen, HTT. Hoe langer de CAG-reeks, hoe vroeger de ziekte ontstaat. In gevallen van JHD zijn er vaak meer dan 55 herhalingen.
Diagnostische methodes
De diagnose is gebaseerd op klinische symptomen en verschijnselen bij iemand met een ouder met aangetoonde HD, en wordt bevestigd aan de hand van DNA-bepaling. De premanifeste diagnose zou enkel mogen uitgevoerd worden door multidisciplinaire teams bij gezonde volwassenen met een verhoogd risico die willen weten of ze al dan niet drager zijn van de mutatie.
Differentiële diagnose
De differentiële diagnose omvat andere oorzaken van chorea waaronder algemene inwendige stoornissen of iatrogene aandoeningen. Fenokopieën (klinisch gediagnosticeerde gevallen van HD zonder de genetische mutatie) worden waargenomen.
Antenatale diagnose
Prenatale diagnose is mogelijk via een vlokkentest of vruchtwaterpunctie. Pre-implantatiediagnose bij in vitro-fertilisatie wordt in verschillende landen aangeboden.
Genetisch advies
HD wordt op autosomaal dominante wijze overgeërfd.
Beheer en behandeling
Tot op heden bestaat er geen remedie. De behandeling dient multidisciplinair te gebeuren en is gebaseerd op symptoombestrijding om de levenskwaliteit te verbeteren. Chorea wordt behandeld met dopaminereceptorblokkers of middelen voor dopaminedepletie. Medicatie en niet-medische behandeling kan nodig zijn voor depressie en agressief gedrag.
Prognose
De progressie van de ziekte leidt tot volledige afhankelijkheid in het dagelijks leven, waardoor patiënten voltijds verzorging nodig hebben, en uiteindelijk tot de dood. De meest voorkomende doodsoorzaak is longontsteking, gevolgd door zelfmoord.
Er is een tekst voor deze aandoening beschikbaar in het Deutsch (2011) English (2011) Español (2011) Français (2011) Italiano (2011) Português (2011) Greek (2011, pdf) Polski (2011, pdf)
Gedetailleerde informatie
Het brede publiek
- Artikel voor het grote publiek
- Français (2006, pdf) - Orphanet
- English (2014) - Socialstyrelsen
- Svenska (2017) - Socialstyrelsen
Richtlijnen
- Richtlijnen voor spoedgevallen
- Deutsch (2008, pdf) - Orphanet Urgences
- Italiano (2008, pdf) - Orphanet Urgences
- Français (2017, pdf) - Orphanet Urgences
- Español (2017, pdf) - Orphanet Urgences
- Richtlijnen klinische praktijk
- Français (2015) - PNDS
- Deutsch (2019) - Front Neurol
- Anesthesierichtlijnen
- Czech (2017) - Orphananesthesia
- English (2017) - Orphananesthesia
Overzichtsartikelen over ziekten
- Review artikel
- English (2010) - Orphanet J Rare Dis
- Clinical genetics review
- English (2020) - GeneReviews
Beperking
- Handicap informatiefiche
- Français (2017, pdf) - Orphanet
- Dansk (2018) - Sjaeldne Diagnoser
Genetische testen
- Guidance voor genetische testen
- English (2013) - Eur J Hum Genet


Aanvullende informatie