De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

Dyshormonogenese van schildklier vertegenwoordigt 10-15% van permanente congenitale hypothyreoïdie.

Klinische manifestaties zijn dezelfde als bij andere vormen van congenitale hypothyreoïdie. Bovenop kenmerken van hypothyreoïdie kunnen patiënten met dyshormonogenese zich presenteren met struma.

Dyshormonogenese wordt veroorzaakt door erfelijke defecten van tussenstappen van synthese en secretie van schildklierhormoon, waarvan de meesten op een autosomaal recessieve manier worden doorgegeven, maar minstens één aandoening vertoont autosomaal dominante overerving. Het meest voorkomende defect is een defect van de activiteit van schildklierperoxidase, wat leidt tot volledig defect van jodide-organificatie (TIOD) en kan veroorzaakt worden door autosomaal dominante mutaties in de genen DUOX2 (15q15.3) en DUOX2A (15q15). Minder ernstige defecten veroorzaken partiële defecten van jodide-organificatie (PIOD) en zijn onder meer defecten van natrium/jodium-transport, deficiënte actie van thyroglobuline of een defect van het enzym jodotyrosine-dejodinase.

In landen met neonatale screeningprogramma's (met primair thyroxine (T4) gevolgd door thyroïdstimulerend hormoon (TSH) of door primair TSH), worden zuigelingen met congenitale hypothyreoïdie gediagnosticeerd na detectie door een screeningstest. Struma wordt echter maar zelden waargenomen bij baby's die gedetecteerd worden door neonatale screening. De diagnose dient bevestigd te worden aan de hand van verhoogd TSH-gehalte en laag gehalte van T4 of vrij T4 in serum. Diagnose van TIOD is gebaseerd op hoge opname van radioactief jodium (RAI) in schildklier, gevolgd door meer dan 90% vrijzetting na toediening van natriumperchloraat. Genetisch testen kan ook gebruikt worden. PIOD wordt gediagnosticeerd bij 50-90% vrijzetting na toediening van natriumperchloraat (en kan bevestigd worden door genetisch testen).

Differentiële diagnoses zijn onder meer andere vormen van congenitale hypothyreoïdie.

Erfelijkheidsadvies en prenatale diagnose kunnen aangeboden worden aan families bij wie reeds eerder een genetisch defect werd geïdentificeerd.

Levothyroxine draagt de voorkeur als behandeling (initiële dosis van 10-15mcg/kg/dag), met als onmiddellijk doel het T4-gehalte in serum zo snel mogelijk boven 130 nmol/L (10 ug/dL) te doen stijgen; met deze doses normaliseert TSH in serum meestal binnen 2-4 weken. Regelmatige controle aan de hand van laboratoriumtesten in de zuigelingentijd is essentieel voor een optimaal neurocognitief resultaat. Gehaltes van TSH en T4 of vrij T4 in serum dienen gemeten te worden om de 1-2 maanden tijdens de eerste 6 levensmaanden, om de 3 maanden tussen de leeftijd van 6 maanden en 3 jaar, en 4 weken na elke wijziging van dosering.

De prognose is excellent voor zuigelingen bij wie behandeling vroeg werd opgestart; hun IQ is vergelijkbaar met dat van hun broers/zussen of klasgenoten. Het neurocognitieve resultaat kan slechter zijn bij zuigelingen die bij aanvang van de behandeling ouder waren dan 30 dagen, die behandeld werden met lagere doses van l-thyroxine dan momenteel aangeraden, of die lijden aan een ernstigere vorm van hypothyreoïdie.