Zoek een zeldzame ziekte
Andere zoekoptie(s)
Syndroom van Koolen-de Vries
Definitie ziekte
Een zeldzame, multisystemische aandoening, gekarakteriseerd door hypotonie bij neonaten/kinderen, milde tot matige ontwikkelingsachterstand of intellectuele achterstand, epilepsie, dysmorfe gelaatskenmerken, hypermetropie, congenitale hartanomalieën, congenitale renale/urologische anomalieën, musculoskeletale problemen, en een vriendelijk/aimabel karakter.
ORPHA:96169
Classification level: AandoeningSamenvatting
Epidemiologie
De prevalentie van deze aandoening is niet gekend, maar de prevalentie van 17q21.31-deletie bedraagt ongeveer 1/55.000 individuen. De prevalentie van enkelvoudige nucleotide varianten (SNV's) in KANSL1 kan niet met zekerheid bepaald worden vanwege het beperkte aantal gevallen dat tot op heden werd geïdentificeerd. Mannen en vrouwen worden in gelijke mate getroffen.
Klinische beschrijving
Hypotonie valt vooral op tussen de neonatale periode en de zuigelingentijd met slecht zuigen en traag eten, maar kan levenslang aanhouden. Mogelijk vereisen voedingsproblemen bij sommige neonaten hospitalisatie en/of nasogastrische sondevoeding. Tracheo-/laryngomalacie is een gangbaar kenmerk. Algehele psychomotorische ontwikkelingsachterstand wordt bij alle individuen vanaf jonge leeftijd opgemerkt, hoewel de mate van ontwikkelingsachterstand significant varieert. Het merendeel van de individuen met syndroom van Koolen-de Vries (KdVS) vertoont milde tot matige intellectuele achterstand. Orale hypotonie en apraxie bij zuigelingen en peuters, geassocieerd met ernstig vertraagde spraakontwikkeling, is één van de typische kenmerken van KdVS. Een geschiedenis van epilepsie wordt opgemerkt bij ~30-50% van alle gevallen en ook andere neurologische problemen kunnen aanwezig zijn. Faciale dysmorfie wordt gekarakteriseerd door schuin naar boven hellende ooglidspleten, blefarofimose, epicanthusplooien, ptose, een peervormige neus met bolle neuspunt, en grote/uitstekende oren. Kleine gestalte, pectus excavatum, anomalieën van wervelkolom, dislocatie van heup(en), lange en slanke vingers, slanke onderste ledematen, en positionele misvorming van handen/voeten werden gerapporteerd. Andere kenmerken zijn onder meer hartdefecten (tweeslippige aortaklep, atrium- en ventrikelseptumdefect), renale en urologische anomalieën, en cryptorchisme.
Etiologie
KdVS is doorgaans een sporadische aandoening, veroorzaakt door ofwel deletie van 17q21.31 met inbegrip van het gen voor KAT8 regulatorische NSL-complex subeenheid 1 (KANSL1), ofwel een mutatie in het gen KANSL1.
Diagnostische methodes
Mogelijkheden voor moleculair genetisch testen zijn onder meer een combinatie van chromosomale microarray (CMA), een multigen-paneltest, en uitgebreid genomisch testen (sequentiebepaling van exoom/genoom, exoomarray). Bij individuen met normale resultaten van CMA kan gerichte sequentiebepaling van het gen KANSL1 volgens de methode van Sanger overwogen worden, op basis van de klinische bevindingen.
Differentiële diagnose
Differentiële diagnoses zijn onder meer syndroom van Prader-Willi in de neonatale periode en 22q11.2 deletiesyndroom, fragiele X-syndroom, syndroom van Angelman en blefarofimose - intellectuele achterstand-syndroom, SBBYS-type bij oudere patiënten.
Antenatale diagnose
In nagenoeg alle gevallen gaat het om één enkel voorval in een familie, maar prenataal testen kan aangeboden worden voor risicovolle zwangerschappen.
Genetisch advies
Erfelijkheidsadvies dient aangeboden te worden aan ouders van getroffen individuen. Terwijl alle getroffen individuen simplex-gevallen zijn (i.e. één enkel getroffen individu in de familie) en het herhalingsrisico bij broers/zussen zeer klein is, is het overervingspatroon autosomaal dominant en is er een risico van 50% dat nakomelingen van getroffen individuen KdVS overerven.
Beheer en behandeling
Getroffen individuen dienen routineuze onderzoeken te ondergaan door de huisarts en een pediater. Onderzoek van hart, nieren en urinewegen worden ook aangeraden. Spraakproductie vereist intensieve motorische spraaktherapie in de peutertijd en taalontwikkeling vereist gerichte interventie en augmentatieve (gebarentaal) of alternatieve (hulpmiddelen voor communicatie) ondersteuning tot wanneer orale spraak en taal zich ontwikkelen. Regelmatige controle door een dermatoloog kan overwogen worden in geval van meerdere naevi. Bij vermoeden van neurologische of andere systemische problemen is doorverwijzing naar andere specialisten aangewezen.
Prognose
Longitudinale data volstaan niet om de levensverwachting te bepalen, hoewel overleving tot in de volwassenheid gangbaar is, maar de autonomie is waarschijnlijk beperkt en getroffen individuen zullen waarschijnlijk levenslang nood hebben aan ondersteuning door zorgverleners.
Gedetailleerde informatie
Artikel voor het grote publiek
Artikel voor experts
- Samenvatting
- Hebrew (2021, pdf)
- Greek (2009, pdf)
- Clinical genetics review
- English (2019)
Aanvullende informatie