Zoek een zeldzame ziekte
Andere zoekoptie(s)
Cranio-ectodermale dysplasie
Definitie ziekte
Cranio-ectodermale dysplasie (CED) is een zeldzame ontwikkelingsstoornis die gekenmerkt wordt door congenitale skeletale en ectodermale afwijkingen geassocieerd met dysmorfe kenmerken en door nefronoftise, leverfibrose en oogaandoeningen (voornamelijk retinitis pigmentosa).
ORPHA:1515
Classification level: AandoeningSamenvatting
Epidemiologie
Tot op heden werden in de literatuur hiervan 20 gevallen gerapporteerd.
Klinische beschrijving
CED wordt voornamelijk gekenmerkt door een abnormale botontwikkeling (d.w.z. craniosynostose/scafocefalie, smalle thorax, pectus excavatum, rhizomelische micromelie, brachydactylie, syndactylie, clinodactylie, hyperlaxiteit van de gewrichten) en ectodermale vormafwijkingen, zoals dentale anomalieën (verminderde glazuurdikte, hypodontie, microdontie, taurodontie, malformaties van de tandknobbels), dun haar en misvormde vinger- en teennagels. Er worden dysmorfe kenmerken waargenomen, zoals epicanthus, hypotelorisme, naar voren neigende neusvleugels en een naar buiten gedraaide onderlip. Patiënten ontwikkelen vaak chronisch nierfalen als gevolg van nefronoftise, gewoonlijk tussen de leeftijd van 2 en 6 jaar. Aantasting van de lever (leverfibrose) wordt soms ook waargenomen. Terugkerende longinfecties, hartstoornissen en oogafwijkingen (nystagmus, myopie, retinale dystrofie en in het bijzonder retinitis pigmentosa) kunnen ook optreden tijdens het verloop van de ziekte.
Etiologie
CED is een heterogene aandoening die behoort tot de ciliopathiegroep en wordt veroorzaakt door mutaties in de IFT122, IFT43, WDR19 en WDR35 genen die betrokken zijn bij het intraflagellair transport (IFT). Deze genetische achtergrond verklaart het pleiotrope fenotype van CED dat manifestaties van diverse ciliopathieën omvat.
Diagnostische methodes
De diagnose is gebaseerd op klinisch onderzoek. Door beeldvorming (echografie), laboratoriumanalyses (urine-analyse, serumelektrolyten en lipidenprofiel), histologisch onderzoek en leverfunctietests worden eventuele nier- en leveranomalieën gedetecteerd. Oogafwijkingen kunnen worden gedetecteerd door funduscopie en elektroretinografie.
Differentiële diagnose
Differentiële diagnose van CED omvat het Jeunesyndroom (zie deze term) en kan hiervan worden onderscheiden door de aanwezigheid van craniosynostose en dysplasie van huid en tanden. CED overlapt ook met het Ellis-van Creveldsyndroom (zie deze term), waarbij ook ectodermale afwijkingen en een enge thorax voorkomen.
Genetisch advies
In de meeste gevallen is de transmissie autosomaal recessief.
Beheer en behandeling
In vele gevallen verslechtert de nierfunctie snel, waardoor behandeling van metabole acidose en en orale natriumchloridesuppletie vereist zijn en vervolgens dialyse of niertransplantatie in geval van terminaal nierfalen.
Prognose
De prognose hangt af van nier-, hart- en longstoornissen die levensbedreigend kunnen zijn.
Gedetailleerde informatie
Artikel voor experts
- Samenvatting
- Polski (2012, pdf)
- Clinical genetics review
- English (2021)
Aanvullende informatie