Zoek een zeldzame ziekte
Andere zoekoptie(s)
Syndroom van Chédiak-Higashi
Definitie ziekte
Chédiak-Higashi syndroom (CHS) is een zeldzame ernstige genetische ziekte die doorgaans wordt gekenmerkt door gedeeltelijk oculocutaan albinisme (OCA, zie deze term), ernstige immuundeficiëntie, milde bloedingen, neurologische stoornissen en lymfoproliferatieve aandoening. Een klassieke vroeg beginnende vorm en een zwakkere later beginnende vorm (Atypische CHS; zie deze term) werden beschreven.
ORPHA:167
Classification level: Aandoening- Synoniem(en):
- Chédiak-Higashi-Steinbrinksyndroom
- Chédiak-Higashisyndroom
- Syndroom van Chédiak-Higashi-Steinbrink
- Ziekte van Chédiak-Higashi
- Prevalentie: Unknown
- Erfelijkheid: Autosomaal recessief
- Leeftijd bij eerste symptomen: Kindertijd
- ICD 10: E70.3
- OMIM-nummer: 214500
- UMLS: C0007965
- MeSH: D002609
- GARD: 6035
- MedDRA: 10008415
Samenvatting
Epidemiologie
De precieze prevalentie is moeilijk vast te stellen; minder dan 500 gevallen werden gerapporteerd. Vele patiënten worden waarschijnlijk niet gediagnostiseerd door de verscheidenheid aan klinische kenmerken. Er werd geen geslacht specifieke of etnische tendens vastgesteld.
Klinische beschrijving
Patiënten met CHS hebben meestal gedeeltelijke OCA dat het haar, de huid, en de ogen aantast. Verminderde pigmentatie van de iris kan geassocieerd zijn met nystagmus, en de gezichtsscherpte kan aangetast zijn. Infecties die voornamelijk bacterieel zijn, maar ook van virale of fungale oorsprong kunnen zijn, en die voornamelijk de huid en bovenste luchtwegen aantasten, beginnen op te komen in de zuigelingentijd en kunnen ernstig zijn. Parodontitis werd veelvuldig gerapporteerd. Uitingen van een verhoogde neiging tot bloedingen zijn doorgaans mild en omvatten bloedingen aan de neus en het tandvlees, alsook snelle kneuzingen. Cognitieve tekortkomingen worden vaak opgemerkt in de kindertijd. De meeste patiënten ontwikkelen neurologische kenmerken tegen het begin van de volwassenheid terwijl de ziekte vordert, waaronder ataxie, tremor, de afwezigheid van spierrekingsreflexen, en perifere neuropathie. Sommige patiënten vertonen kenmerken van Parkinson zoals bradykinesie en starheid. Ongeveer 85% van de CHS patiënten ontwikkelt de versnelde fase, een lymfoproliferatieve aandoening die koorts, anemie, neutropenie, en occasioneel trombocytopenie alsook lymfadenopathie en hepatosplenomegalie met zich meebrengt.
Etiologie
Verliesmutaties in het LYST lysosomaal trafficking regulator gen (1q42.1-q42.2) zijn geassocieerd met de ernstige vorm van CHS die aanvangt in de kindertijd. Missense mutaties lijken aan de basis te liggen van de atypische vorm.
Diagnostische methodes
Diagnose wordt vermoed in personen met gedeeltelijke OCA, een geschiedenis van ernstige of regelmatige infecties, en een lichte tendens tot bloedingen. Het voornaamste criterium is de identificatie van peroxidase-positieve grote inclusies in witte bloedcellen in een dikkedruppelpreparaat. Een gebrek aan lichaampjes met een grote dichtheid aan bloedplaatjes aangetoond met behulp van hele-mount elektronenmicroscopie is eveneens kenmerkend. Moleculaire genetische testen ondersteunen de diagnose.
Differentiële diagnose
Differentiële diagnoses omvatten oculocutaan albinisme, Hermansky Pudlak syndroom (voornamelijk HPS-2 veroorzaakt door mutaties in AP3B1), Cross syndroom en de ziekte van Griscelli (zie deze termen).
Antenatale diagnose
Prenatale diagnose van CHS is klinisch beschikbaar via vruchtwaterpunctie of vlokkentest en vereist voorafgaande identificatie van de genetische mutatie in de familie.
Genetisch advies
CHS volgt een autosomaal recessief overervingspatroon. Erfelijkheidsadvies dient voorzien te worden voor asymptomatische dragers en aan getroffen volwassenen.
Beheer en behandeling
De hematologische en immunologische manifestaties kunnen behandeld worden met allogene hematopoëtische stamceltransplantatie (HSCT) na diagnose. HSCT is succesvoller wanneer het wordt uitgevoerd voor de versnelde fase, maar heeft geen effect op de voortgang van neurologische stoornissen. De behandeling van de versnelde fase omvat een combinatie van therapie met etoposide, dexamethason, en cyclosporine (identiek als voor familiale hemofagocytische lymfohistiocytose (HLH); zie deze term). Infecties dienen onverwijld te worden behandeld met antibiotica of antivirale middelen en blootstelling aan besmettelijke middelen dient vermeden te worden. Desmopressine kan gebruikt worden als preventie tegen bloedingen. Standaard therapeutische maatregelen dienen aangewend te worden om de gezichtsscherpte te verbeteren en de neurologische uitingen te controleren. Patiënten dienen zonnecrème te gebruiken en een beschermende UV zonnebril te dragen.
Prognose
Zonder behandeling is de prognose zeer slecht. De voornaamste oorzaken van sterfte tijdens de eerste 10 levensjaren zijn de ontwikkeling van de versnelde fase en overweldigende infectie. Neurologische uitingen komen voor in individuen ondanks een beenmergtransplantatie.
Gedetailleerde informatie
Artikel voor het grote publiek
Artikel voor experts
- Review artikel
- Italiano (2008)
- English (2014)
- Deutsch (2014)
- Richtlijnen klinische praktijk
- Deutsch (2012)
- Guidance voor genetische testen
- Français (2016, pdf)
- Clinical genetics review
- English (2018)
Aanvullende informatie