Zoek een zeldzame ziekte
Andere zoekoptie(s)
Syndroom van Meckel
Definitie ziekte
Syndroom van Meckel (MKS) is een zeldzame, letale, genetische, multipele congenitale anomalie die gekarakteriseerd wordt door de triade van malformatie van de hersenen (voornamelijk occipitale encefalocèle), grote polycystische nieren, en polydactylie, alsook geassocieerde afwijkingen waaronder mogelijk gespleten lip/verhemelte, cardiale en genitale anomalieën, malformaties van het centrale zenuwstelsel (CZS), leverfibrose, en botdysplasie.
ORPHA:564
Classification level: AandoeningSamenvatting
Er is een recentere tekst voor deze aandoening beschikbaar in het Engels
Epidemiologie
De prevalentie wordt geschat op 1/50.000 geboortes in Europa. De wereldwijde prevalentie die wordt gerapporteerd, bedraagt 1/13.250 tot 1/140.000 levendgeborenen. De prevalentie van levendgeborenen is significant hoger in de Finse populatie (1/9.000), in de Belgische populatie en bij de Koeweitse Bedoeïenen (1/3.500), en bij de Gujarati-indianen (1/1.300). Er werd geen geslachtsspecifieke of etnische tendens vastgesteld.
Klinische beschrijving
Foetussen die getroffen zijn door MKS overleven slechts enkele dagen tot maximum enkele weken, of sterven in utero. De voornaamste kenmerken van het CZS zijn occipitale encefalocèle, hydrocefalie, anencefalie, holoprosencefalie, alsook Dandy-Walker. Grote polycystische nieren met cystische dysplasie zijn steeds aanwezig bij syndroom van Meckel. Dysgenesie van de lever en leverfibrose komen frequent voor. Polydactylie kan alle vier de ledematen treffen en is doorgaans postaxiaal (80%) en maar zeer zelden pre-axiaal. Getroffen individuen hebben pulmonale hypoplasie secundair aan oligohydramnion. Gespleten lip en verhemelte, microftalmie en micrognathie kunnen waargenomen worden. Mogelijke hartmalformaties zijn onder meer atriumseptumdefect, aortacoarctatie, persisterende ductus arteriosus, en pulmonaalklepstenose. Onvolledige ontwikkeling van inwendige en uitwendige geslachtsorganen, en cryptorchidie bij mannen, zijn gangbaar.
Etiologie
Een defectieve biologie van de cilia ligt aan de basis van MKS. Mutaties in 14 cilia-gerelateerde genen werden geassocieerd met deze stoornis, vaak in de context van een bloedverwante partnerrelatie. De meeste van deze genen zijn ook verantwoordelijk voor syndroom van Joubert, waardoor de idee ontstaat dat MKS is het uiterst letaal fenotype van syndroom van Joubert is.
Diagnostische methodes
De diagnose kan gesteld worden op basis van foetale echografie die occipitale encefalocèle en dysplastische nieren aantoont. Twee van de drie voorname malformaties of twee andere anomalieën in combinatie met één klassiek kenmerk volstaan voor de diagnose van MKS. Autopsie kan ook vereist zijn. De stoornis wordt vaak opgespoord voor de 14de week van de gestatie. Moleculair genetisch testen kan gebruikt worden om de diagnose te bevestigen, zodoende het erfelijkheidsadvies te sturen.
Differentiële diagnose
Differentiële diagnoses omvatten trisomie 13, syndroom van Bardet-Biedl, hydrolethalus, en syndroom van Smith-Lemli-Opitz.
Antenatale diagnose
Prenatale diagnose met echografie is mogelijk vanaf 12 weken zwangerschap. Encefalocèle, cystische nieren en polydactylie kunnen opgespoord worden.
Genetisch advies
MKS wordt op een autosomaal recessieve manier overgeërfd, en heeft bijgevolg een risico op herhaling van 25%. Erfelijkheidsadvies dient voorzien te worden voor getroffen families.
Beheer en behandeling
Er is momenteel geen behandeling beschikbaar voor syndroom van Meckel, dat onveranderlijk een fatale uitkomst heeft.
Prognose
MKS is letaal in utero of in de zeer vroege neonatale periode, met pulmonale hypoplasie en nierfalen als de voornaamste oorzaken van vroegtijdig overlijden.
Gedetailleerde informatie
Artikel voor experts
- Samenvatting
- Polski (2015, pdf)
- Guidance voor genetische testen
- English (2011)
Aanvullende informatie