De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

De prevalentie van catecholaminerge polymorfe ventriculaire tachycardie (CPVT) wordt geschat op 1/10.000. Beide geslachten worden in gelijke mate getroffen.

De typische aanvangsleeftijd van CPVT ligt tussen 7 en 15 jaar. Door inspanning of emotie geïnduceerde episodes van syncope zijn vaak het eerste symptoom. Bij een deel van de patiënten (10-20%) is de ziekte klinisch asymptomatisch, en is acute dood de enige presentatie. Tot een derde van de CPVT-patiënten ervaart levensbedreigende aritmische gebeurtenissen voor de start van de behandeling. De typische hartritmestoornissen bij CPVT zijn bidirectionele VT, en, minder frequent, supraventriculaire tachycardie.

De aandoening is genetisch heterogeen; in 70% van de gevallen is het gen voor cardiale ryanodinereceptor (RYR2, 1q43) geïmpliceerd, met autosomaal dominante overerving. Mutaties in het gen voor cardiaal calsequestrine (CASQ2, 1p13.1) veroorzaken een autosomaal recessieve vorm van CPVT bij 2 tot 5% van de patiënten, en kunnen in zeldzame gevallen leiden tot autosomaal dominante CPVT. Overige genen die in zeldzame gevallen CPVT veroorzaken, zijn onder meer trans-2,3-enoyl-CoA-reductase-achtig (TECRL, 4q13.1), calmoduline-1 (CALM1, 14q32.11), en cardiaal triadine (TRDN, 6q22.31).

Individuen met een familiegeschiedenis van CPVT, of door emotie of inspanning geïnduceerde plotse dood of syncope, dienen een inspanningstest en Holter-elektrocardiografie (ECG) te ondergaan. Gezien de reproduceerbaarheid van aritmieën is een graduele inspanningstest van groot belang voor de diagnose. Holter-ECG wordt ook geïndiceerd voor de zeldzamere gevallen waar acute emotie een sterkere uitlokkende factor vertegenwoordigt. ECG in rust is meestal onbeduidend. Beeldvorming van hart (echocardiogram en MRI) is eveneens nietszeggend.

De voornaamste differentiële diagnoses zijn lang-QT-syndroom (LQTS), aritmogene rechterventrikelcardiomyopathie (ARVC), en syndroom van Andersen-Tawil.

Prenatale diagnose kan uitgevoerd worden bij families met hoge penetrantie en een zeer letale mutatie.

Screening voor mutaties in RYR2 en CASQ2 wordt geïndiceerd voor alle patiënten met bevestigde of vermoedelijke CPVT. Screening voor mutaties in TECRL, CALM1 en TRDN kan overwogen worden als tweedelijnsanalyse. Naargelang de mutatie die geïdentificeerd wordt, dient gepast erfelijkheidsadvies aangeboden te worden aan getroffen families.

Verandering van levensstijl, zoals beperken van fysieke activiteit, vermijden van sterke emotie en stressvolle omgevingen, dient aangeraden te worden aan alle CPVT-patiënten. Bètablokkers (BB; vooral nadolol) zijn de eerste optie voor behandeling van patiënten met CPVT, en de maximaal verdraagbare dosis dient toegediend te worden om hartritmestoornissen te controleren. Flecaïnide, een antagonist van natriumkanaal, kan overwogen worden voor patiënten met BB-resistente aritmie. Implanteerbare cardioverter-defibrillator (ICD) is aanbevolen voor CPVT-patiënten die een hartstilstand overleefden, en voor diegenen die recidiverende syncope of hartritmestoornissen ervaren ondanks opvolging van een optimale medische behandeling.

Hoewel CPVT een ernstige ziekte is, met hoge mortaliteit indien behandeling uitblijft, kunnen vroege diagnose en adequate behandeling de levensverwachting aanzienlijk verhogen. Een aangepaste levensstijl in combinatie met optimale medische therapie en ICD bij patiënten met recidiverende symptomen voorspellen een gunstige prognose.