De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

De jaarlijkse incidentie van hemofilie wordt geschat op 1/5.000 mannelijke geboortes en de prevalentie wordt geschat op 1/12.000.

Hemofilie tast voornamelijk mannen, maar vrouwelijke dragers van causale mutaties van de ziekte kunnen ook doorgaans mildere vormen van de ziekte vertonen (symptomatische hemofilie A en B bij vrouwelijke dragers). Bloedingen vangen doorgaans aan wanneer getroffen kinderen leren lopen. De ernst van de klinische manifestaties hangt af van de mate van deficiëntie van een coagulatiefactor. Indien de biologische activiteit van de coagulatiefactor minder dan 1% bedraagt, is de hemofilie ernstig en manifesteert de ziekte zich als frequente spontane hemorragie en abnormale bloeding als gevolg van kleine letsels, of na chirurgie of tandextractie (ernstige hemofilie A e B). Indien de biologische activiteit van de coagulatiefactor tussen 1% en 5% ligt, is de hemofilie matig ernstig met abnormale bloeding als gevolg van kleine letsels, of na chirurgie of tandextractie, maar komt spontane hemorragie maar zelden voor (matig ernstige hemofilie A en B). Bij een biologische activiteit van de coagulatiefactor tussen 5 en 40% is de hemofilie mild met abnormale bloeding als gevolg van kleine letsels, of na chirurgie of tandextractie, maar treedt geen spontane hemorragie op (milde hemofilie A en B). Bloeding komt het vaakst voor rond de gewrichten (hemartrose) en in de spieren (hematoom), maar elke locatie kan betrokken zijn na trauma of verwonding. Spontane hematurie is een behoorlijk frequent en zeer kenmerkend teken van de aandoening.

De aandoening wordt veroorzaakt door mutaties in het gen F8 (Xq28), dat codeert voor stollingsfactor VIII, of in het gen F9 (Xq27), dat codeert voor stollingsfactor IX, die respectievelijk een rol spelen in hemofilie type A en hemofilie type B.

Diagnose wordt gesteld op basis van stollingstesten die verlengde bloedstollingstijden aantonen. Type en ernst van de hemofilie worden bepaald aan de hand van specifieke metingen van de factor VIII- en IX-spiegels.

Ziekte van von Willebrand en andere coagulatiestoornissen die leiden tot verlengde bloedstollingstijden dienen inbegrepen te worden bij de differentiële diagnoses.

Prenatale diagnose is mogelijk door middel van moleculaire analyse van chorionvilli. Analyse van stollingsfactoren kan ook uitgevoerd worden op stalen van veneus bloed en navelstrengbloed.

Hemofilie wordt op een X-gebonden recessieve manier doorgegeven, en ongeveer 70% van de patiënten met hemofilie have heeft een positieve familiegeschiedenis voor de ziekte.

Behandeling is gebaseerd op substitutietherapie met plasmaderivativen of genetisch gemanipuleerde recombinante alternatieven. Behandeling kan toegediend worden na hemorragie of om bloeding te voorkomen (als een profylactische behandeling). De meest frequente complicatie is de productie van inhiberende antilichamen tegen de toegediende stollingsfactor. Chirurgische ingrepen, vooral orthopedische chirurgie, kunnen uitgevoerd worden, maar dit dient te gebeuren in gespecialiseerde centra.

Historisch is het verloop van de ziekte ernstig, en zonder behandeling is ernstige hemofilie doorgaans fataal tijdens de kindertijd of adolescentie. Onvoldoende of onjuiste behandeling van terugkerende hemartrose en hematoom leidt tot motorische beperking met ernstige invaliditeit geassocieerd met stijfheid, misvorming van gewrichten en verlamming. Met hedendaagse behandelingen kunnen deze complicaties echter vermeden worden en is de prognose gunstig: hoe sneller de substitutietherapie toegediend wordt en hoe beter de behandeling is aangepast aan de klinische status van de patiënt, hoe beter de prognose.