De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

De gerapporteerde prevalentie van ARVC bedraagt 1/2.500 tot 1/5.000.

ARVC heeft een variabel klinische beeld. ARVC kan asymptomatisch zijn, of aanwezig zijn, meestal tijdens de adolescentie, met ventriculaire aritmieën met hartkloppingen, pijn in de borst, duizeligheid, vermoeidheid, of syncope. Alle patiënten lopen risico op plots overlijden, voornamelijk tijdens fysieke inspanning. Hoewel het voornamelijk een ziekte van het rechterventrikel (RV) is, kan ARVC ook het linkerventrikel (ARVC linkerdominante vorm) of beide ventrikels (ARVC biventriculaire vorm) treffen, waarbij deze laatste vorm in latere stadia leidt tot progressief biventriculair falen. ARVC kan geassocieerd zijn met palmoplantaire keratodermie en wollig haar, de zogenaamde cardiocutane syndromen (ziekte van Naxos en syndroom van Carvajal; zie deze termen).

ARVC is het gevolg van een vervanging van hartspierweefsel door bind- en vetweefsel. Het gaat vermoedelijk om een ziekte van desmosomen met verstoord cel-cel contact en verstoorde signalering. Er werden mutaties waargenomen in genen die coderen voor proteïnen van de cardiale desmosomen (JUP, DSP, PKP2, DSG2 en DSC2). Bij een minderheid van patiënten werden echter ook mutaties in niet-desmosomale genen (TGF-bèta3, TMEM43/LUMA, DES, CTNNA3, PLN, LMNA en TTN) gedetecteerd. Er wordt een variabele penetrantie aangetroffen, wat wijst op een rol voor bijkomende genetische of omgevingsfactoren. Samengestelde/digenetische heterozygositeit wordt vastgesteld bij tot 25% van de dragers van een mutatie en lijkt een bijkomende risicofactor. Recente studies wijzen op een rol van de canonieke Wnt-signaalweg in de pathogenese van ARVC.

De diagnose is gebaseerd op een scoresysteem dat rekening houdt met de structurele en functionele afwijkingen van het rechterventrikel (dilatatie, akinesie, dyskinesie, aneurysmata) gedetecteerd met echocardiografie, MRI en angiografie; elektrocardiografische kenmerken (inversie van T-golven bij rechts-precordiale afleidingen, epsilon-golven en late potentialen bij signaal-gemiddeld ECG (SAECG), ventrikeltachycardie met linkerbundeltakblok-configuratie, >500 ventriculaire extrasystolen per 24 uur); typering van weefsel na endomyocardiale biopsie (vervanging van hartspierweefsel door bind- en vetweefsel); en familiale geschiedenis. Contrastversterkte MRI verhoogt substantieel de diagnostische sensitiviteit, vooral in geval van linkerventrikel-varianten, terwijl elektro-anatomische mapping superieur is voor detectie van vroege betrokkenheid van het RV.

De differentiële diagnose omvat idiopathische tachycardie uit de RV-uitstroombaan, myocarditis, sarcoïdose en congenitale hartziekten (zie deze termen).

Hoewel prenatale diagnose door middel van vruchtwaterpunctie mogelijk is, is dit onderhevig aan ethische en legale overwegingen.

Bij meer dan de helft van de patiënten is de ziekte familiaal, voornamelijk autosomaal dominant met variabele penetrantie en polymorfe expressiviteit. Ziekte van Naxos en syndroom van Carvajal vertonen een autosomaal recessief overervingspatroon. De mate van succes van genotypering hangt af van verschillende factoren (zoals locatie en etniciteit van cohorten) en vereist dus gespecialiseerd advies.

Risicostratificatie blijft grotendeels empirisch en therapeutische interventies zijn onder meer antiaritmica zoals bètablokkers, sotalol en amiodaron, katheterablatie, en implanteerbare cardioverter-defibrillator. In geval van refractair congestief hartfalen of onbehandelbare ventriculaire aritmieën, kan ook harttransplantatie overwogen worden. Aangezien inspanning progressie van de ziekte hartritmestoornissen kan uitlokken, dienen competitieve sporten en matig tot hoog intensieve fysieke activiteit vermeden te worden.

De progressie van de ziekte varieert. Risicofactoren voor plotse dood zijn onder meer een voorgeschiedenis met vermeden plotse dood, syncope, jonge leeftijd, verminderde functie van het linkerventrikel, en duidelijk verminderde functie van het rechterventrikel.