De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

De prevalentie van YOPD in Europa wordt geschat op 1/8.000-1/5.000 (5-10% van alle PD-patiënten). Mannen worden meer getroffen dan vrouwen (1,7:1). Bij vrouwen ontwikkelt de ziekte 2 jaren later dan bij mannen.

De leeftijd waarop de motorische symptomen aanvangen ligt tussen de 21-45 jaar. De voornaamste initiële motorische symptomen zijn stijfheid en pijnlijke krampen, die kunnen gevolgd worden door tremor, bradykinesie, moeilijk stappen, en vallen. In vergelijking met PD is er een lager risico op vallen en het blokkeren van de voortbeweging, maar er werd een hoger risico op dystonie, motorische fluctuaties en levodopa-geïnduceerde dyskinesie (LID) gerapporteerd. Patiënten met YOPD melden een hogere prevalentie van niet-motorische symptomen waaronder apathie, angststoornissen (zoals paniekstoornissen, gegeneraliseerde angststoornis, en sociale fobie), depressie, psychose (hallucinaties), gedragsstoornissen (agitatie of stoornissen in de impulsbeheersing), dementie, en meer concentratieproblemen dan patiënten met een sporadische of meer typische vorm van PD. Vrouwen hebben meer kans om tremor, apathie, angst, depressie of LID te ontwikkelen. Onbehandelde patiënten met YOPD kunnen vaker krampen en dystonische lichaamshoudingen vertonen dan oudere PD-patiënten.

De precieze etiologie van YOPD is nog niet gekend. De symptomen van YOPD zijn vermoedelijk te wijten aan degeneratie van dopamine-producerende neuronen in de substantia nigra ten gevolge van een infectieziekte, farmacotherapie of genetische factoren. Mutaties in de genen PARK2 (6q25.2-q27), PINK1 (1p36.12) en PARK7 (1p36.23) werden ook gekoppeld aan een aantal gevallen van YOPD.

De diagnose is gebaseerd op de aanwezigheid van klinische symptomen, met aanwezigheid van tremor in 85% van de YOPD-patiënten, een aanvang op jonge leeftijd, een familiegeschiedenis met PD en een positieve reactie op dopaminerge therapie. De diagnose wordt bevestigd door genetische analyse en hersenscintigrafie van dopaminetransporters. De finale diagnose wordt meestal gesteld bij het aantreffen van Lewy-lichaampjes in de hersenen tijdens een autopsie.

Differentiële diagnoses omvatten atypisch juveniel parkinsonisme, PD met late aanvang, erfelijke essentiële tremor, ziekte van Wilson, ziekte van Gaucher type 3, pantothenaatkinasegeassocieerde neurodegeneratie, juveniele ziekte van Huntington (zie deze termen) en letsels aan de centrale basale ganglia.

In de meeste gevallen is YOPD sporadisch. Er werden echter een aantal familiale gevallen gerapporteerd waarbij een autosomaal recessief (mutaties in PARK2, PINK1 en PARK7) overervingspatroon geopperd werd.

Als symptomatische therapie wordt een initiële behandeling met een agonist van de dopaminereceptor in lage dosis aangeraden. Omschakelen naar of toevoegen van levodopa (L-DOPA) wordt aanbevolen voor gevallen waarbij de reactie op de behandeling suboptimaal is of indien zich ongunstige neveneffecten ontwikkelen. Na een 5-jarige behandeling met L-DOPA ontwikkelt 30-40% van de patiënten (59-100% na 10 jaren) echter dyskinesie en motorische fluctuaties. Sommige dopaminereceptor-agonisten kunnen ook werkzaam zijn tegen depressies. Bijkomende behandelingen zijn diepe hersenstimulatie van de nucleus subthalamicus en stereotactische hersenchirurgie (foetale transplantatie, stimulatie van de globus pallidus, pallidotomie of thalamotomie, of beide).

De overlevingsgraad is gunstig, met een mediane overlevingsleeftijd van 30 jaar. YOPD is ook geassocieerd met een tragere progressie van de ziekte en minder cognitieve aftakeling tot op latere leeftijd. Patiënten met YOPD hebben echter meer kans op vroege motorische complicaties zoals hevige en belemmerende dyskinesie, pijnlijke dystonie, en onvoorspelbare en ernstige motorische fluctuaties die met een hogere frequentie optreden. Een gedaalde levenskwaliteit als gevolg van sociale en psychosociale ongemakken werd ook vastgesteld.