Zoek een zeldzame ziekte
Andere zoekoptie(s)
Syndroom van Werner
Definitie ziekte
Het Wernersyndroom (WS) is een zeldzaam hereditair syndroom gekenmerkt door vroegtijdige veroudering die aanvangt in het derde levensdecennium en duidelijke klinische kenmerken vertoont, zoals bilaterale cataracten, kleine gestalte, grijs worden en uitdunnen van het hoofdhaar, kenmerkende huidaandoeningen en vroegtijdige aanvang van additionele leeftijdsgerelateerde aandoeningen.
ORPHA:902
Classification level: AandoeningSamenvatting
Epidemiologie
De prevalentie wordt geschat op 1/50.000 bij de Japanse en Sardische populaties, ten gevolge van de aanwezigheid van foundermutaties . De prevalentie bij andere populaties is onbekend, maar kan rond 1/200.000 liggen.
Klinische beschrijving
WS-patiënten zijn normaal bij de geboorte en gedurende de kinderjaren, met uitzondering van de afwezigheid van een groeispurt in de puberteit. WS treedt op tussen de leeftijd van 20 en 30 jaar, met als belangrijkste symptomen bilaterale cataract met vroege aanvang, het uitdunnen en grijs worden van het haar, een kleine gestalte en huidveranderingen (enkelulceratie, hyperkeratose, strakke huid, ouderdomsvlekken, vogelachtig gelaat en subcutane atrofie). In de meeste gevallen worden additionele leeftijdsgerelateerde aandoeningen waargenomen en omvatten deze osteoporose, diabetes mellitus, mesenchymale neoplasma's en atherosclerose. Vaak treden er stemveranderingen op en soms zijn platvoeten aanwezig. Patiënten met WS hebben een groot risico op het ontwikkelen van kanker, meer specifiek sarcomen van mesenchymale oorsprong en melanomen die niet het gevolg zijn van blootstelling aan de zon. Overlijden is gewoonlijk het gevolg van kwaadaardige tumoren of van een myocardinfarct veroorzaakt door extensieve atherosclerose.
Etiologie
WS wordt veroorzaakt door een mutatie in het WRN-gen, gelegen op chromosoom 8p11-12. WRN codeert voor een van de vijf RecQ-helicasen bij mensen. Nonsense-mutaties, inserties en/of deleties of substituties in het WRN-gen leiden allemaal tot genoominstabiliteit. Mutaties in het WRN-gen worden aangetroffen bij ongeveer 90% van de klinisch gediagnosticeerde gevallen van WS. De andere 10% zijn operationeel gecategoriseerd als atypisch Wernersyndroom (zie deze term) en zijn het gevolg van andere oorzaken (zoals een mutatie in het LMNA-gen).
Diagnostische methodes
De klinische diagnose is gebaseerd op de aanwezigheid van alle belangrijke symptomen (cataract, huidveranderingen, vroegtijdig grijs worden/uitdunnen van het haar en een kleine gestalte) en twee additionele tekenen (zoals osteoporose of stemverandering) die optreden na de adolescentie. Door moleculaire analyse kunnen de meeste mutaties in het WRN-gen geïdentificeerd worden, waarbij sequencing van exonen en RT-PCR-producten in combinatie met western blot de afwezigheid van het normale WRN-eiwit aantonen.
Differentiële diagnose
Differentiële diagnoses omvatten mandibuloacrale dysplasie (MAD), partiële lipodystrofie, Rothmund-Thomsonsyndroom (RTS) en Hutchinson-Gilford-progeriasyndroom (HGPS; zie deze termen). Diabetes mellitus type 2 kan ook overeenkomsten vertonen met WS.
Genetisch advies
WS wordt overgeërfd op een autosomaal recessieve manier. Wanneer de patiënt wordt gediagnosticeerd met WS moeten de patiënt en diens familie erfelijkheidsadvies krijgen om de personen te identificeren die de ziekte kunnen ontwikkelen of die dragers zijn. Nakomelingen van een patiënt met WS zijn obligate dragers. Het is echter onwaarschijnlijk dat zij door de ziekte worden getroffen, vanwege de kleine kans op een huwelijk met een andere drager, tenzij bij een huwelijk onder bloedverwanten.
Beheer en behandeling
WS kan niet worden genezen en de behandeling ligt in handen van een multidisciplinair team. Cataract kan chirurgisch worden behandeld. Regelmatig klinisch onderzoek is nodig om huidzweren, diabetes, kwaadaardige tumoren of cardiovasculaire aandoeningen op te sporen. Alle tumoren dienen chirurgisch of door middel van chemotherapie en/of bestraling te worden behandeld. Roken moet worden vermeden en er dient een gezonde levensstijl, inclusief regelmatige lichaamsbeweging en een vetarm dieet, te worden aangehouden. Psychologische counseling kan ook gunstig zijn voor het ondersteunen van patiënten en familieleden die zijn getroffen door WS.
Prognose
Patiënten met WS hebben een kortere levensverwachting, maar de prognose hangt af van de zich voordoende leeftijdsgerelateerde ziektes en de ernst ervan.
Gedetailleerde informatie
Artikel voor experts
- Samenvatting
- Greek (2012, pdf)
- Suomi (2012, pdf)
- Guidance voor genetische testen
- English (2012)
- Clinical genetics review
- English (2016)
Aanvullende informatie