De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

De totale prevalentie van PC-deficiëntie is niet bekend en een jaarlijkse incidentie van 1/250.000 geboorten werd gemeld. De aandoening treft mannen en vrouwen in gelijke mate.

Drie klinische presentaties van PC-deficiëntie, waarbij het waarschijnlijk om een continuüm gaat, werden beschreven: de infantiele vorm van PC-deficiëntie (type A); de ernstige neonatale vorm van PC-deficiëntie (type B); en de intermitterende/goedaardige vorm van PC-deficiëntie (type C) (zie deze termen). Het enige gemeenschappelijke kenmerk is metabole acidose. Type A wordt gekenmerkt door aanvang in de zuigelingentijd, meestal met een ernstig verloop. Type B heeft een zeer ernstig verloop met een fatale afloop in de vroege zuigelingentijd en bij type C gaat het enkel om episodische metabole acidose.

PC-deficiëntie wordt veroorzaakt door mutaties in het PC-gen (11q13.4-q13.5) dat betrokken is bij de omzetting van pyruvaat naar oxaalacetaat, een tussenproduct in de citroenzuurcyclus en gluconeogenese. Pyruvaatcarboxylase neemt ook deel aan diverse andere metabole processen. De meeste gevallen zijn familiaal, maar ook sommige de novo mutaties werden gemeld. Genotype-fenotype correlaties zijn niet duidelijk vastgesteld, maar missense mutaties lijken geassocieerd te zijn met de infantiele vorm van PC-deficiëntie (type A), terwijl afkappende mutaties vaker voorkomen bij patiënten met de ernstige neonatale vorm (type B).

PC-deficiëntie kan worden vermoed bij patiënten met de niet-specifieke klinische symptomen van de aandoening. De diagnose is gebaseerd op laboratoriumbevindingen die karakteristieke afwijkingen van de concentraties aan aminozuren, organische zuren, glucose en ammoniak in serum aantonen. Ook is een PC-enzymactiviteitsanalyse, die een deficiëntie van het PC-enzym in fibroblasten aantoont, een diagnostische methode, evenals moleculair genetische testen die mutaties in het PC-gen identificeren.

Verschillende aangeboren metabole aandoeningen vertonen bepaalde kenmerken die vergelijkbaar zijn met die van PC-deficiëntie. Gelijkaardige aandoeningen die te overwegen zijn voor de differentiële diagnose omvatten biotinidasedeficiëntie, holocarboxylasesynthasedeficiëntie, pyruvaatdehydrogenasedeficiëntie, alsook respiratoire keten defecten, citroenzuurcyclusaandoeningen (zie deze termen) en gluconeogenesedefecten.

Prenataal onderzoek voor een risico-zwangerschap is mogelijk en vereist de identificatie van beide ziekteverwekkende allelen in een getroffen familielid.

PC-deficiëntie volgt een autosomaal recessief patroon van overerving. Genetisch advies moet worden verstrekt aan getroffen families, vooral wat betreft de kans op herhaling bij volgende zwangerschappen.

Het doel van de behandeling is alternatieve energiebronnen te voorzien en acute metabole acidose te corrigeren. Andere opties voor het beheer en de behandeling zijn afhankelijk van het type van PC-deficiëntie. De huidige symptomatische en ondersteunende behandelingen zijn over het algemeen niet effectief.

Type A-patiënten sterven meestal in de zuigelingentijd of vroege kindertijd. Type B heeft meestal een dodelijke afloop binnen de eerste drie maanden van het leven. Type C is meestal een goedaardige vorm van de aandoening met weinig of geen effect op de levensverwachting.