Zoek een zeldzame ziekte
Andere zoekoptie(s)
Familiaal hyperaldosteronisme type I
Definitie ziekte
Familiaal hyperaldosteronisme type I (FH-I) is een zeldzame erfelijke, glucocorticoïdeherstelbare vorm van primair aldosteronisme (PA), gekenmerkt door vroeg beginnende hypertensie, hyperaldosteronisme, variabele hypokaliëmie, lage plasma-renineactiviteit (PRA) en abnormale productie van 18-oxocortisol en 18-hydroxycortisol.
ORPHA:403
Classification level: Aandoening- Synoniem(en):
- Dexamethasongevoelige hypertensie
- FH-I
- FH1
- Familiaal hyperaldosteronisme type 1
- GRA
- Glucocorticoïdegevoelige hypertensie
- Glucocorticoïdeherstelbaar aldosteronisme
- Prevalentie: 1-5 / 10 000
- Erfelijkheid: Autosomaal dominant
- Leeftijd bij eerste symptomen: Kindertijd, Puber, Volwassenheid
- ICD 10: E26.0
- OMIM-nummer: 103900
- UMLS: C1260386
- MeSH: -
- GARD: 2790
- MedDRA: -
Samenvatting
Epidemiologie
PA is de meest voorkomende vorm van secundaire hypertensie en wordt waargenomen in 10% van de gevallen. Familiale vormen zijn echter zeldzaam en vertegenwoordigen 5% van de volwassen PA-gevallen. FH-I wordt geschat op 1% van alle PA-gevallen, maar kan 3% bereiken in de hypertensieve pediatrische populatie.
Klinische beschrijving
Hypertensie, van variërende ernst zelfs tussen leden van eenzelfde familie, manifesteert zich vaak voor de leeftijd van 20 jaar. Het kan vergezeld zijn van symptomen van ernstige hypertensie zoals hoofdpijn en misselijkheid. Cardiovasculaire afwijkingen, zoals fibrose, disfunctie van het linkerventrikel (LV), aritmie en myocardinfarct, kunnen geassocieerd zijn met de ziekte. Bij volwassenen wordt een hoog risico op cerebrovasculaire aneurysma's geobserveerd, wat een vroegtijdige hemorragische beroerte veroorzaakt.
Etiologie
FH-I wordt veroorzaakt door een ongelijke crossing-over op de lange arm van chromosoom 8 tussen het CYP11B2-gen (dat codeert voor cytochroom P450-aldosteronsynthase), normaal uitgedrukt in de zona glomerulosa (ZG), en het CYP11B1-gen (dat codeert voor 11-bèta-hydroxylase), normaal uitgedrukt in de zona fasciculata (ZF), wat resulteert in een chimeer gen dat samengesteld is uit de adrenocorticotropisch hormoon (ACTH)-sensitieve promotor van het CYP11B1-gen en de coderende regio van het CYP11B2-gen. Dit leidt tot een overmatige productie van aldosteronsynthase in de zona fasciculata van de bijnier, gereguleerd door de hypothalamus-hypofyseas in plaats van het renine-angiotensinesysteem. Overmatige aldosteronsynthese leidt tot verhoogde natriumreabsorptie, verlies van kalium en vervolgens verhoogde waterreabsorptie.
Diagnostische methodes
De diagnose wordt gesuggereerd door het klinisch beeld en een familiegeschiedenis van vroeg beginnende hypertensie en/of beroerte. Bloed- en urinetests tonen biologische tekenen van primair aldosteronisme aan, i.e. een abnormale aldosteron-renineratio met verhoogde aldosteronniveaus en lage plasma-renineactiviteit (getest na correctie van kaliumniveaus), al dan niet geassocieerd met lage kaliumniveaus in het serum, en verhoogde niveaus van de hybride steroïden 18-oxo- en 18-hydroxycortisol in de urine. De diagnose wordt bevestigd door genetische tests die de aanwezigheid van het hybride gen aantonen door Southern blot en/of langeafstands-PCR (''longe range PCR''). Veel patiënten worden gediagnosticeerd tijdens een familiale genetische screening in het geval van een familiegeschiedenis.
Differentiële diagnose
De klinische presentatie lijkt sterk op die van andere familiale vormen van hyperaldosteronisme (FH-II, FH-III; zie deze termen).
Genetisch advies
De overdracht is autosomaal dominant.
Beheer en behandeling
Eens de diagnose vastgesteld is, worden kleine doses glucocorticoïden (dexamethason: 0,125-0,25 mg/dag of prednison: 2,5-5 mg/dag) toegediend die de productie van aldosteron reduceren. Kleine doses zijn essentieel om de circadiane regulatie van cortisol te handhaven; volledige onderdrukking van de productie van ACTH-gereguleerde hybride 11β-hydroxylase-aldosteronsynthase is niet noodzakelijk om hypertensie onder controle te krijgen. In ernstige gevallen kan dexamethason gecomineerd worden met een mineralocorticoïdereceptorantagonist en andere aspecifieke antihypertensieve geneesmiddelen. Omwille van de neveneffecten van glucocorticoïden kan aan kinderen in de plaats daarvan eplerenon gegeven worden.
Prognose
Met een behandeling kan hypertensie gedurende vele jaren onder controle gehouden worden, en kunnen voor echocardiografische parameters normale waarden behouden worden.
Gedetailleerde informatie
Artikel voor experts
- Richtlijnen klinische praktijk
- Français (2016)
- English (2016)
Aanvullende informatie