De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

MODY is de meest voorkomende vorm van monogene diabetes. De prevalentie wordt geschat op ongeveer 1/10.000 bij volwassenen en 1/23.000 bij kinderen. Er werd geen specifieke etnische voorkeur gemeld. Men schat dat rond 80% van de gevallen verkeerd gediagnosticeerd is als diabetes type 1 of type 2, wat de schatting van de prevalentie en incidentie bemoeilijkt.

De klinische kenmerken van MODY variëren afhankelijk van de genetische etiologie. De meest frequente subtypes zijn HNF1A-MODY (30-50%), GCK-MODY (30-50%), HNF4A-MODY (10%) en HNF1B-MODY (1-5%). De laatste is ook bekend als renale cystes en diabetes-syndroom (zie deze term). Minstens 9 andere genetische subtypes werden beschreven maar zijn zeer zeldzaam. Patiënten met HNF1A- en HNF4A-mutaties hebben traag verlopende bètaceldisfunctie en reageren goed op behandeling met lage doses sulfonylurea, wat aanbevolen wordt als eerstelijnstherapie. Vasculaire complicaties van diabetes worden geobserveerd met een gelijkaardige frequentie als bij diabetes type 1 of type 2. Laag C-reactief proteïne wordt waargenomen in HNF1A-MODY en neonatale hypoglycemie en macrosomie worden gemeld in baby's met HNF4A-MODY. GCK-MODY wordt gekenmerkt door asymptomatische, niet-progressieve milde nuchtere hyperglycemie met lage postprandiale glucose-excursies vanaf de geboorte, is niet geassocieerd met vasculaire complicaties en vereist geen behandeling.

Er is melding gemaakt van mutaties in minstens 13 genen die geassocieerd zijn met een MODY-fenotype: algemene oorzaken (> 5% van de gevallen): HNF1A (12q24.31), GCK (7p15.3-p15.1), HNF4A (20q13.12); zeldzame oorzaken (ongeveer 1% van de gevallen): KCNJ11 (11p15.1), ABCC8 (11p15.1), INS (11p15.5), HNF1B (17q12); en zeer zeldzame (beschreven in slechts enkele families, genetisch bewijs is niet overtuigend voor sommige): CEL (9q34.3), PDX1 (13q12.1), NEUROD1 (2q32), PAX4 (7q32.1), KLF11 (2p25) en BLK (8p23-p22).

Criteria voor genetische tests voor MODY omvatten diabetes met aanvang in de adolescentie of vroege volwassenheid, behoud van endogene insulineproductie, en gewoonlijk een significante familiegeschiedenis van diabetes. Typische kenmerken van diabetes type 1 of type 2 zullen ook afwezig bij patiënten. Hoewel de novo mutaties kunnen ontstaan, is cascadescreening van familieleden essentieel om te garanderen dat degenen met diabetes het correcte diagnostisch label krijgen en degenen met risico op overerving van de mutatie getest worden voor diabetes en/of voorspellende genetische tests overwegen.