De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

CMTX1 wordt gekenmerkt door een traag progressief verloop: zwakte en atrofie van spieren van distale ledematen, hoofdzakelijk voeten, benen en handen (vooral thenar), en in ernstige gevallen proximale spierzwakte; distaal zintuiglijk verlies; verlies van diepe peesreflexen; pes cavus (holvoet) en in zeldzamere gevallen scoliose. Er werden zeldzame gevallen beschreven met voorbijgaande disfunctie van centraal zenuwstelsel (CZS), met dysartrie, dysfagie, zwakte, ataxie, en zelfs afasie en somnolentie. Alle vormen van CMTX zijn zeldzaam, en worden gekenmerkt door intellectuele achterstand (CMTX2, CMTX4), spastische paraplegie (CMTX3), gehoorverlies (CMTX4, CMTX5, zelden CMTX1), en opticusatrofie (CMTX5).

CMTX1 is geassocieerd met mutaties in het gen GJB1 (Xq13.1), dat codeert voor connexine 32 (Cx32). Cx32 vormt nexusverbindingen in niet-compacte myeline geproduceerd door myeliniserende Schwann-cellen. Cx32 komt ook tot expressie in oligodendrocyten, wat mogelijke betrokkenheid van CZS verklaart. CMTX5 is geassocieerd met mutaties in het gen voor fosforibosylpyrofosfaat-synthetase 1 (PRPS1). CMTX1 wordt overgeërfd als een X-gebonden dominant kenmerk, en mannen worden ernstiger getroffen dan vrouwen, terwijl andere types van CMTX X-gebonden recessief zijn en meestal geen vrouwelijke dragers treffen.

Diagnose is gebaseerd op familiale en persoonlijke voorgeschiedenis, klinisch onderzoek, analyse van zenuwgeleiding, en DNA-analyse (voor CMTX1). Analyse van zenuwgeleiding toont een sensorimotorische polyneuropathie met gereduceerde zenuwgeleidingssnelheden bij mannen (meestal intermediaire waarden van 30-45 m/s in motorische zenuwen van bovenste ledematen) en mild gereduceerde of zelfs normale snelheden bij vrouwen. In tegenstelling tot andere types van CMT is vertraging van zenuwgeleiding vaak niet homogeen, met tijdelijke dispersie en soms geleidingsblok, en wordt nervus medianus ernstiger aangetast dan nervus ulnaris. Zenuwbiopsie toont opmerkelijke axonale veranderingen, ondanks vertraagde zenuwgeleiding, met bewijs van ultrastructurele afwijkingen in de paranodale regio's. Auditief geëvoceerde potentialen tonen meestal afwijkingen van centrale golven in hersenstam, consistent met frequente subklinische betrokkenheid van hersenen bij CMTX1.

Differentiële diagnoses zijn onder meer andere types van CMT en verworven dysimmune neuropathieën zoals chronische inflammatoire demyeliniserende polyradiculoneuropathie.

Prenatale diagnose is mogelijk voor CMTX1 wanneer de mutatie gekend is.

Aangezien het gaat om een X-gebonden dominant kenmerk, is er geen transmissie van man op man; vrouwelijke dragers worden meestal mild getroffen en lopen een risico van 50% om de ziekte door te geven aan hun nakomelingen.

Er is geen behandeling met medicatie beschikbaar. Revalidatie en chirurgische behandeling van skeletmisvormingen zijn de enige opties.

CMTX1 is matig ernstig voor getroffen mannen, die op latere leeftijd hun vermogen om te lopen kunnen verliezen.