Zoek een zeldzame ziekte
Andere zoekoptie(s)
Syndroom van Carpenter
Definitie ziekte
Een zeldzame syndromale craniosynostose met variabele fenotypische expressie, gekarakteriseerd door craniosynostose, intellectuele achterstand, kenmerkend gelaat, afwijkingen van vingers en tenen (brachydactylie, polydactylie en syndactylie), kleine gestalte, congenitale hartziekte, defecten van skelet, obesitas, genitale anomalieën, en hernia umbilicalis.
ORPHA:65759
Classification level: AandoeningSamenvatting
Epidemiologie
Tot op heden werden meer dan 70 gevallen beschreven in de literatuur.
Klinische beschrijving
De aandoening presenteert zich bij de geboorte met macrosomie, navelbreuk, en craniosynostose gaande van klaverbladschedel tot overwegend betrokkenheid van metopische kam tot craniofaciale asymmetrie. Anomalieën van cranium kunnen leiden tot verhoogde intracraniële druk, moeilijkheden met articulatie, en frequente middenoorontsteking en resulterend gehoorverlies. Typische afwijkingen van de digiti zijn onder meer brachydactylie, cutane syndactylie, preaxiale polydactylie aan tenen en postaxiale polydactylie aan handen met brede duimen en afwezige middelste falangen. Typische gelaatskenmerken die kunnen voorkomen, zijn onder meer platte neusbrug met epicanthusplooien, schuin naar benden hellende ooglidspleten, anomalieën van cornea, laagstaande en naar achteren gedraaide misvormde oren, en onderontwikkelde maxilla en mandibula. Congenitale hartmalformaties komen vaak voor, waaronder ventrikelseptumdefect, persisterende ductus arteriosus, pulmonalisklepstenose, tetralogie van Fallot, en transpositie van grote bloedvaten. Intellectuele achterstand komt vaak voor (en treft 63-75% van de gevallen). Mannen hebben vaak genitale afwijkingen zoals hypogonadisme en cryptorchisme. Het melkgebit is meestal klein, tanden zijn kort, te klein en ver uit elkaar staand, en lijken op kleine stompen die zijn afgesleten tot aan het tandvlees; vaak is er ook langdurige persistentie van melktanden. De groei is licht vertraagd of normaal, en vele individuen hebben een kleine gestalte. Persisterende obesitas, vooral centrale obesitas, met aanvang in de kindertijd is gangbaar. Bijkomende skeletanomalieën zoals misvormde heupen, kyfoscoliose, en genu valgum (X-benen) komen vaak voor. Situs inversus, dextrocardie, en polysplenie werden waargenomen bij enkele patiënten.
Etiologie
Het syndroom wordt veroorzaakt door truncaties, missense mutaties en mutaties met functieverlies in twee verschillende genen, namelijk het gen RAB23 (6p12.1) en, minder vaak, het gen MEGF8 (19q13.2). Mutaties in MEGF8 zijn geassocieerd met gebrekkige lateralisatie en minder ernstige craniosynostose (meestal met betrokkenheid van enkel de voorhoofdsnaad) in vergelijking met individuen met mutaties in het gen RAB23.
Diagnostische methodes
Klinische diagnose wordt vermoed op basis van klinisch beeld, en bevestigd door diagnostische moleculaire genetische screening van eerst RAB23 en dan MEGF8.
Differentiële diagnose
Differentiële diagnoses zijn onder meer andere aandoeningen met acrocefalosyndactylie, alsook syndroom van Gorlin, syndroom van Apert, en cefalopolysyndactylie-syndroom van Greig. Ciliopathieën vertonen ook overlappende kenmerken, waaronder brede klinische variabiliteit en kenmerken zoals obesitas en polydactylie. Syndroom van Summitt en syndroom van Goodman vallen ook binnen het klinische spectrum van syndroom van Carpenter.
Antenatale diagnose
Genetische prenatale diagnose om te screenen voor de causale familiale mutaties is mogelijk wanneer de mutatie reeds eerder werd geïdentificeerd bij een familielid. Echografie detecteert mogelijk een abnormale vorm van het hoofd, korte en kromme dijbeenderen, afgevlakt gelaat, proptosis, hartdefect, heterotaxie, en anomalieën van vingers/tenen.
Genetisch advies
Overerving gebeurt autosomaal recessief. Erfelijkheidsadvies dient aangeboden te worden aan koppels die risico lopen (beide individuen zijn drager van een causale mutatie van de ziekte) om hen te informeren over het risico van 25% op het krijgen van een getroffen kind bij elke zwangerschap. De fenotypische expressie varieert aanzienlijk, zelfs binnen eenzelfde familie. Erfelijkheidsadvies is aangewezen voor getroffen families.
Beheer en behandeling
Ziektebeheer en behandeling moeten multidisciplinair zijn. De meeste patiënten met dit syndroom ondergaan al vroeg craniofaciale reconstructie om het uiterlijk te verbeteren en intellectuele achterstand te voorkomen. Chirurgie kan vereist zijn voor congenitale hartdefecten en aanleggen van een shunt kan vereist zijn wanneer er sprake is van verhoogde intracraniële druk.
Prognose
De prognose is zeer variabel, en hangt af van de ernst van de malformaties en de mate van intellectuele achterstand; sommige kinderen groeien op tot onafhankelijke volwassenen, terwijl anderen nood hebben aan meer ondersteuning vanwege intellectuele achterstand of fysieke beperkingen. De levensverwachting ligt lager, vooral vanwege hartdefecten.
Er is een tekst voor deze aandoening beschikbaar in het English (2020) Español (2020) Français (2020) Deutsch (2005) Italiano (2005) Russian (2020, pdf)
Gedetailleerde informatie
Richtlijnen
- Richtlijnen klinische praktijk
- Français (2021) - PNDS


Aanvullende informatie