De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

De incidentie van AHS wordt geschat tussen 1/100.000 en 1/250.000.

De ontwikkeling verloopt doorgaans normaal tot de ziekte aanvangt met zeer variabele manifestaties. De meest voorkomende aanvangsleeftijd ligt tussen 2-4 jaar (gaande van 3 maanden tot 36 jaar). Insulten (meestal partieel, secundair gegeneraliseerd tonisch-clonisch, of myoclonisch) zijn vaak het presenterende kenmerk, en evolueren naar focale status epilepticus, epilepsia partialis continua, en/of multifocale myoclonische epilepsie. Insulten kunnen aanvankelijk reageren op behandeling maar worden meestal onbehandelbaar. Hoofdpijn, visuele stoornissen en bewegingsstoornissen (e.g. myoclonus en choreoathetose) komen ook vaak voor. Bij de meeste patiënten ontwikkelt cerebellaire ataxie. Bij velen ontwikkelt zich ook perifere neuropathie die frequenter voorkomt bij oudere kinderen en jonge volwassenen. Verlies van cognitieve functie evolueert met variabele snelheden (snelle regressie wordt waargenomen tijdens infectieziekten), manifesteert zich met onder meer slaperigheid, prikkelbaarheid, concentratieverlies, verlies van taalvaardigheden en geheugenverlies, en eindigt met dementie en functieverlies van het zicht. Gastro-intestinale betrokkenheid (i.e. slikdisfunctie, verstoorde darmmotiliteit) wordt ook opgemerkt. Leverziekte kan jarenlang indolent zijn voor de eerste acute exacerbatie, maar kan bij sommige kinderen ook het eerste presenterende symptoom zijn. Het klinisch verloop van zowel de hersen- als de leverafwijkingen is vaak episodisch met acute exacerbaties gevolgd door periodes van gedeeltelijk herstel.

AHS is het gevolg van mutaties in het gen polymerase-gamma (POLG) (15q24). Dit gen codeert de subeenheid gamma-1 van DNA-polymerase, die tussenkomt in de replicatie en het herstel van mtDNA. Eco- en epigenetische stressfactoren, waaronder bijkomstige infecties en geneesmiddelen als valproïnezuur, kunnen de aanvang van symptomen versnellen en de manier waarop het fenotype ontwikkelt, beïnvloeden.

Diagnose is gebaseerd op klinische en laboratoriumbevindingen. Bevindingen van een elektro-encefalogram omvatten explosieve insulten met overwegend asymmetrische epileptiforme ontladingen van de occipitale kwab, die evolueren naar epilepsia partialis continua of status epilepticus. Beeldvorming van de hersenen toont mogelijk verlies/gliose van neuronen en gegeneraliseerde atrofie van de hersenen. Deficiënties van de mitochondriale ademhalingsketen en lage hoeveelheden mtDNA worden waargenomen in de lever en spieren naarmate de ziekte vordert. Aantonen van een mutatie in POLG door moleculair genetisch testen, bevestigt de diagnose.

Er zijn vele differentiële diagnoses, waaronder fenokopieën van de ziekte veroorzaakt door mutaties in het gen C10ORF2 (10q24), die autosomaal dominante progressieve externe oftalmoplegie (adPEO) kunnen veroorzaken, alsook recessieve mutaties die tot andere, met AHS overlappende fenotypes kunnen leiden. Andere aandoeningen zijn onder meer infantiele neuronale ceroïdlipofuscinose, laat-infantiele neuronale ceroïdlipofuscinose, MERRF en MELAS. Andere POLG-gerelateerde aandoeningen zijn onder meer recessief mitochondriaal ataxiesyndroom (MIRAS), ataxie-neuropathiespectrum (ANS), en autosomaal recessieve PEO.

Prenatale diagnose is mogelijk bij families met een gekende oorzakelijke mutatie van de ziekte.

AHS wordt op een autosomaal recessieve manier overgeërfd. Erfelijkheidsadvies is mogelijk.

Er bestaat geen remedie voor AHS en de behandeling is symptomatisch en palliatief. Anticonvulsieve therapie wordt voorgeschreven om de epileptische insulten te beheersen, maar is niet altijd succesvol. Aangezien valproïnezuur leverziekte kan uitlokken of verergeren, wordt het afgeraden. Bezigheids-, fysio-, en/of spraaktherapie kunnen aangeboden worden om zo lang mogelijk neurologische functies te onderhouden. Plaatsing van een tracheotomie, kunstmatige beademing en plaatsing van een gastrische voedingssonde kunnen nodig zijn naarmate de ziekte vordert.

De prognose is ernstig met een levensverwachting bij patiënten die gaat van 3 maanden tot 12 jaar na aanvang van de ziekte.