De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

De geboorteprevalentie van PBD-ZSS wordt geschat op 1/50.000 in Noord-Amerika en 1/500.000 in Japan. Meer dan de helft van de patiënten met PBD-ZSS heeft de NALD-IRD vormen.

IRD vangt aan bij de geboorte of in de vroege kindertijd, maar de manifestaties kunnen zo subtiel zijn dat de diagnose pas in de volwassenheid gesteld wordt. Symptomen die kunnen voorkomen in de kindertijd zijn nystagmus, hypotonie, perceptief gehoorverlies, groeiachterstand, milde gelaatsdysmorfie en hepatomegalie. Leverdisfunctie komt voor het eerst tot uiting bij zuigelingen met geelzucht en later in sommigen met episoden van intracraniële bloeden als gevolg van coagulopathie. In de kindertijd worden progressieve retinitis pigmentosa, ontwikkelingsstoornissen en hypotonie waargenomen. De meesten behalen de motorische mijlpalen, met vertraging dan wel, en communiceren in een paar woorden en tekens. Osteoporose en botbreuken kunnen voorkomen bij de minder mobiele kinderen. Bijnierinsufficiëntie en renale calciumoxalaat-stenen kunnen voorkomen bij oudere kinderen. Leukodystrofie met verlies van eerder verworven competenties kan op elke leeftijd voorkomen en kan stabiliseren, of verergeren en fataal worden. Atypische presentaties (visueel en gehoorverlies met behoud van intellect en cerebellaire ataxie met/zonder perifere neuropathie) werden beschreven.

PBD-ZSS wordt veroorzaakt door mutaties in één van de 13 PEX-genen die coderen peroxinen. Mutaties in deze genen leiden tot abnormale peroxisoombiogenese.

IRD wordt vermoedt na fysiek onderzoek en definitief bevestigd door biochemische evaluatie. Plasmaconcentraties van zeer lange keten vetzuren (VLCFA) duiden op een gebrekkig peroxisomaal vetzuurmetabolisme met verhoogde plasmaconcentraties aan C26:0 en C26:1 en verhoogde verhoudingen van C24/C22 en C26/C22. De concentraties van plasmalogenen C16 en C18 zijn gewoonlijk verlaagd in erytrocytenmembranen, maar kunnen normaal zijn. Plasmaconcentraties aan pipecolinezuur en galzuurintermediairen (THCH en DHCA) zijn verhoogd. Af en toe kunnen de VLCFA-spiegels en de enzymatische analyses in fibroblasten binnen het normale bereik liggen, waardoor aanvullende vaststelling in deskundige laboratoria vereist is. Sequentie-analyse van de 13 PEX-genen kan worden uitgevoerd. MRI kan veranderingen in myeline detecteren.

De belangrijkste differentiële diagnosen omvatten Ushersyndroom I en II, andere PBD-ZSS stoornissen (zie deze termen), enkelvoudige enzymdefecten in de peroxisomale beta-oxidatie van vetzuren en aandoeningen die gekarakteriseerd worden door ernstige hypotonie, neonatale aanvallen, leverfunctiestoornissen of leukodystrofie. IRD mag niet verward worden met de volwassen vorm van de ziekte van Refsum (zie deze term).

Prenatale screening op VLCFA- en plasmalogeensynthese is mogelijk voor gekweekte vruchtwatercellen en stalen van chorionvlokken. Als beide ziekteveroorzakende allelen in de ouders zijn geïdentificeerd, kan prenatale diagnostiek worden uitgevoerd, evenals een pre-implantatie genetische diagnose.

IRD wordt autosomaal recessief overgeërfd , dus erfelijkheidsadvisering is mogelijk.

Er is geen remedie voor IRD. De cataractlens moet in de vroege zuigelingentijd verwijderd worden en het dragen van een bril is nodig om het zicht te verbeteren. Patiënten met gehoorverlies dienen te worden voorzien van hoorapparaten en cochleaire implantaten moeten worden overwogen wanneer het gehoorverlies ernstig is. Hepatische coagulopathie kan worden behandeld met vitamine K-suppletie en de leverfunctie kan verbeteren met primaire galzurentherapie. Een gastrostomie kan nodig zijn om adequate calorie-inname te garanderen. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan fytaanzuur (zoals koemelk) moeten worden beperkt. Standaard epileptica worden gebruikt om de aanvallen te controleren. Levenslange opvolging is nodig om toezicht te houden op veranderingen in het gehoor, zicht en leverfunctie.

Er is een grote variatie in de levensverwachting, medische complicaties en behoud van neurologische functie. Veel patiënten overleven de kindertijd en overleving tot in de volwassenheid is mogelijk.