Zoek een zeldzame ziekte
Andere zoekoptie(s)
Syndroom van Scheie
Definitie ziekte
Het syndroom van Scheie is de mildste vorm van mucopolysaccharidose type 1 (MPS1; zie deze term), een zeldzame lysosomale stapelingsziekte die gekenmerkt wordt door skeletmisvormingen en een motorische ontwikkelingsachterstand.
ORPHA:93474
Classification level: Subtype van aandoeningSamenvatting
Epidemiologie
Prevalentie wordt geschat op 1/500.000.
Klinische beschrijving
Symptomen treden meestal pas op na de leeftijd van 5 jaar, maar zijn zo mild dat de diagnose vaak pas in de volwassenheid wordt gesteld. De patiënten hebben een bijna normale lengte en vertonen geen intellectuele achterstand. Vertroebeling van het hoornvlies treedt op progressieve en diffuse wijze op, meestal na vierjarige leeftijd. Glaucoom komt vaker voor dan bij syndroom van Hurler (zie deze term). Patiënten vertonen wat grovere gelaatstrekken, waaronder een grote mond met dikke lippen. Patiënten kunnen nasale secretie, sensorineuraal gehoorverlies, stijve gewrichten, milde afwijkingen aan het skelet en carpaletunnelsyndroom vertonen. Aandoeningen van de aortaklep kunnen aanwezig zijn. Compressie van de halswervels, veroorzaakt door infiltratie van glycosaminoglycanen in de dura, kan leiden tot spastische paralyse indien dit niet wordt gecorrigeerd door middel van een neurochirurgische ingreep.
Etiologie
Syndroom van Scheie wordt veroorzaakt door mutaties in het gen IDUA (4p16.3), die leiden tot gedeeltelijke deficiëntie van het enzym alfa-L-iduronidase en lysosomale accumulatie van dermatansulfaat en heparansulfaat.
Diagnostische methodes
Een vroege diagnose is moeilijk omdat de eerste ziekteverschijnselen niet specifiek zijn, maar is wel erg belangrijk om vroegtijdige behandeling mogelijk te maken. Diagnose is gebaseerd op de detectie van verhoogde gehaltes aan heparan- en dermatansulfaat in de urine door middel van de 1,9-dimethylmethyleenblauw (DMB)-test en elektroforese van de glycosaminoglycanen (GAG), en op het aantonen van deficiëntie van het enzym in leukocyten of fibroblasten. Genetisch testen is mogelijk.
Differentiële diagnose
Differentiële diagnoses omvatten de ernstigere vormen van mucopolysaccharidose type 1, syndroom van Hurler-Scheie en syndroom van Hurler, en mucopolysaccharidose type VI en mucopolysaccharidose type II (zie deze termen).
Antenatale diagnose
Prenatale diagnose is mogelijk door het meten van de enzymactiviteit in een kweek van chorionvlokken of vruchtwatercellen en door genetische testen indien de oorzakelijke mutatie gekend is.
Genetisch advies
Overerving gebeurt autosomaal recessief. Erfelijkheidsadvies wordt aangeraden.
Beheer en behandeling
De behandeling moet worden uitgevoerd door een multidisciplinair team en moet fysiotherapie omvatten om voldoende bewegingsbereik te behouden. Het vervangende enzym (laronidase) is in 2003 toegelaten op de Europese markt als weesgeneesmiddel. Het wordt via wekelijkse infusies toegediend en leidt tot een verbetering van de longfunctie en gewrichtsmobiliteit. Enzymvervangingstherapie (EVT) moet vanaf de diagnose worden toegepast en kan van nut zijn voor patiënten in afwachting van hematopoëtische stamceltransplantatie (HSCT). Vroegtijdige behandeling vertraagt de voortgang van de ziekte.
Prognose
De levensverwachting van patiënten met syndroom van Scheie wordt slechts licht beïnvloed.
Er is een tekst voor deze aandoening beschikbaar in het Deutsch (2011) English (2011) Español (2011) Français (2011) Italiano (2011) Português (2011) Greek (2011, pdf) Polski (2011, pdf)
Gedetailleerde informatie
Het brede publiek
- Artikel voor het grote publiek
- Français (2009, pdf) - Orphanet
- English (2012) - Socialstyrelsen
- Suomi (2013, pdf) - FPD RD unit
- Svenska (2018) - Socialstyrelsen
Richtlijnen
- Richtlijnen klinische praktijk
- Français (2016) - PNDS
Overzichtsartikelen over ziekten
- Clinical genetics review
- English (2021) - GeneReviews
Clinical Outcome Assessment (COA)
- Patient-Centered Outcome Measures (PCOMs)
- English (2023) - PROQOLIDTM


Aanvullende informatie