De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

Terwijl de prevalentie in Europa niet gekend is, wordt hereditaire renale hypo-urikemie (RHUC) als gangbaar gerapporteerd in Japan en Zuid-Korea. RHUC wordt waarschijnlijk ondergediagnosticeerd, aangezien patiënten doorgaans asymptomatisch zijn; er is echter een toename van meldingen in Europese landen en Noord-Amerika.

RHUC kan een stille aandoening zijn en soms gebeurt de diagnose toevallig; de klinische presentatie kan dus op eender welke leeftijd verschijnen. Chronisch verlies van urinezuur de urine verhoogt echter de vatbaarheid voor verschillende complicaties, zoals nefrolithiasis, hematurie, pyelonefritis en nefrocalcinose. Daarbovenop tonen verschillende rapporten aan dat de aandoening het risico op EIARF verhoogt.

De aandoening is het gevolg van verstoorde reabsorptie van urinezuur langsheen de proximale tubulus, wat leidt tot verhoogde excretie van urinezuur i de urine en secundaire hypo-urikemie. Er werden twee genetische loci geassocieerd met deze aandoening: SLC22A12 (11q13.1), dat codeert voor urinezuurtransporter 1 (URAT1), en SLC2A9 (4p16.1), dat codeert voor de urinezuurtransporter genaamd glucosetransporter 9 (GLUT9).

Diagnose wordt doorgaans vermoed bij toevallige detectie van lage urinezuurgehaltes in serum (SUA). Volgens de huidige richtlijnen voor klinische praktijk wordt de diagnose bevestigd door de aanwezigheid van de volgende bevindingen: (1) SUA lager dan 2 mg/dl bij twee opeenvolgende bloedonderzoeken, (2) hoge fractionele excretie van urinezuur in urine (meer dan 10%) en/of klaring van urinezuur, (3) in afwezigheid van andere oorzaken van hypo-urikemie. Identificatie van de causale genen, een voorgeschiedenis met inspanningsgeïnduceerd acuut nierletsel (EIAKI) of een familiegeschiedenis met RHUC ondersteunen de diagnose.

Differentiële diagnoses zijn onder meer verschillende aandoeningen die resulteren in (1) verhoogde excretie van urinezuur en (2) verminderde productie van urinezuur. De eerste groep aandoeningen omvat syndroom van Fanconi, ziekte van Wilson, syndroom van inadequate secretie van antidiuretisch hormoon (vasopressine) (SIADH), neoplasie, bepaalde medicaties (zoals probenecide), en diabetes mellitus. De tweede groep omvat enkele zeldzame erfelijke aandoeningen die het purinemetabolisme beïnvloeden, zoals xanthinurie types 1 en 2 en deficiëntie van purinenucleosidefosforylase (PNP-deficiëntie). Bijkomend kunnen ernstige leverziekten, malnutritie, bepaalde medicatie (allopurinol) en deficiëntie van molybdeencofactor ondermaatse productie van urinezuur veroorzaken.

De aandoening heeft zowel een autosomaal recessief als een autosomaal dominant overervingspatroon. Biallelische mutaties met functieverlies in SLC22A12 en homozygote of heterozygote mutaties in SLC2A9 werden beschreven bij RHUC-patiënten.

Complicaties van RHUC, zoals nefrolithiasis en EIAKI, dienen behandeld te worden zoals gebeurt in de algemene populatie. Asymptomatische patiënten dienen beschouwd te worden als hoogrisicopatiënten voor deze complicaties, en bijgevolg dienen profylactische maatregelen, zoals verhoogde inname van vocht en alkalinisatie van urine, genomen te worden. Er bestaat weinig consensus over het gebruik van xanthineoxidaseremmers (XOR) ter bescherming tegen EIAKI. De rationale voor het gebruik van deze medicatie is het tegengaan van verhoogde productie van urinezuur tijdens fysieke inspanning, om zo de filtratiebelasting te verminderen en het risico op precipitatie van urinezuur in tubuli te verlagen. Sommige rapporten suggereren dat XOR kan beschermen tegen aanvang en/of recidief van EIAKI, maar verdere studies zijn vereist.

RHUC is niet letaal en kan asymptomatisch zijn. Getroffen individuen lopen een hoger risico op ontwikkeling van renale complicaties (nierstenen, EIAKI) in vergelijking met de algemene populatie.