De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

De prevalentie van PSIS is niet gekend, maar tot op heden werden ongeveer 1.000 gevallen met en zonder de volledige triade gerapporteerd.

In de neonatale periode presenteert PSIS zich met hypoglycemie, langdurige geelzucht, congenitale afwijkingen en micropenis en/of cryptorchisme, die allen wijzen in de richting van deficiëntie van hypothalamus-hypofyse. PSIS is ook geassocieerd met een hoger dan normale frequentie van stuitligging, keizersnede en/of lage APGAR-score. Deze omstandigheden bij de geboorte zijn waarschijnlijk eerder een gevolg dan een oorzaak van PSIS. Later in de kindertijd zijn verschijnselen die wijzen in de richting van PSIS onder meer kleine gestalte, verminderde groeisnelheid en/of een verschil tussen beoogde en eigenlijke lichaamslengte van meer dan 1,5 SD. Patiënten kunnen zich ook presenteren met insulten, hypotensie en/of intellectuele achterstand. PSIS kan geassocieerd zijn met septo-optische dysplasie en Fanconi-anemie.

De precieze etiologie van PSIS is niet gekend. Mutaties in het gen HESX1 (3p21.2-p21.1), dat codeert voor een transcriptiefactor, werden aangetroffen bij zowel patiënten met geïsoleerd PSIS als bij diegenen met PSIS geassocieerd met septo-optische dysplasie. Mutaties in het gen LHX4 (1q25) werden ook reeds geassocieerd met PSIS. In de meerderheid van de gevallen wordt geen genetische oorzaak gevonden, maar de aanwezigheid van familiale vormen en de associatie van PSIS met micropenis en congenitale afwijkingen, vooral van oog, doen een prenatale oorsprong vermoeden.

Diagnose wordt vermoed op basis van klinische bevindingen en op basis van een lage piek van groeihormoon (GH) na een stimulatietest en lage gehaltes van insulineachtige groeifactor 1. Diagnose wordt bevestigd door MRI die EPP toont als een hyperintense nodulus in het gebied van de recessus infundibuli van het derde ventrikel. Diagnose van PSIS wijst op permanente GH-deficiëntie. Het is nodig om vast te stellen of GH-deficiëntie geïsoleerd is, of geassocieerd met andere deficiënties van adenohypofyse (zoals voorkomt bij 70% van PSIS). Indien PSIS gediagnosticeerd wordt op basis van MRI is er geen andere diagnose mogelijk.

Het risico op de familiale vorm is kleiner dan of gelijk aan 5%.

Behandeling is gebaseerd op vervanging van deficiënte hormonen, vooral GH, thyroxine, hydrocortison en, in de puberteit, geslachtssteroïden. Het is belangrijk om PSIS te diagnosticeren bij de geboorte, en dit om hypoglycemie en secundaire adrenale deficiëntie alsook de cerebrale en vitale risico's hiervan te vermijden.

De prognose is goed mits tijdige diagnose en behandeling. Vertraagde diagnose en behandeling kan resulteren in insulten door hypoglycemie en/of hypotensie door deficiëntie van cortisol en/of intellectuele achterstand door schildklierdeficiëntie. Als gevolg van deze risico's liggen mortaliteit en morbiditeit bij patiënten met PSIS hoger dan in de algemene populatie, en deze treden vooral op voor de leeftijd van twee jaar.