De portaalsite voor zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

Tot op heden werden meer dan 100 families beschreven in de literatuur. Mannen en vrouwen worden in gelijke mate getroffen.

De aanvangsleeftijd varieert tussen 3 en 47 jaar(meestal < 20 jaar, met een piek tijdens de kindertijd). Autosomaal dominante nachtelijke frontaalkwabepilepsie (ADNFLE) wordt gedefinieerd door verschillende motorische gebeurtenissen met toenemende complexiteit en tijdsduur die zich voordoen tijdens de 'non-rapid eye movement' (NREM)-slaap, waaronder kortdurende (2-4 sec) stereotiepe bewegingen van de ledematen, de axiale spieren en/of het hoofd; paroxysmale arousals gekarakteriseerd door plotse en korte arousals (5-10 sec) die soms gepaard gaan met stereotiepe bewegingen, stemgeluiden en angst; en grote aanvallen (20-30 sec) met asymmetrische tonische of dystonische lichaamshouding of complexe bewegingen (stoten met het bekken, trappen, choreoathetoïde en ballistische bewegingen van de ledematen). Sommige patiënten kunnen ictaal ronddolend gedrag vertonen, vaak geassocieerd met angstige gelaatsuitdrukking. De frequentie is zeer variabel, gaande van 5 aanvallen per nacht tot 5 per jaar. Dyskinesie overdag, gegeneraliseerde insulten en aura's kunnen voorkomen. Het intellect is doorgaans onaangetast of mild verminderd en psychiatrische comorbiditeit kan voorkomen. Paroxysmale hypnogene dyskinesie (PHD), voorheen gekarakteriseerd als een vorm van paroxysmale dyskinesie, wordt nu als ADNFLE beschouwd.

ADNFLE is het gevolg van een storing in de thalamocorticale lussen. De betrokken genen zijn CHRNA4 (20q13.33), CHRNB2 (1q21.3), CHRNA2 (8p21), KCNT1 (9q34.3), DEPDC5 (22q12.3), CRH (8q13), en CABP4 (11q13.2).

Diagnose is voornamelijk gebaseerd op klinische voorgeschiedenis die minstens een van de volgende vier criteria aan het licht brengt: motorische gebeurtenis met een tijdsduur van minder dan 2 minuten; ongestructureerde stemgeluiden tijdens de episode; het ervaren van een aura voorafgaand aan de motorische aanval; voorgeschiedenis van tonisch-clonische insulten tijdens de slaap. Diagnose wordt ook gesteld door het opnemen van insulten met nachtelijke video-polysomnografie (V-PSG) bevestigd door genetisch testen.

Differentiële diagnoses zijn onder meer paroxysmale dyskinesie, familiale focale epilepsie met variabele foci, rusteloze benen syndroom, periodieke bewegingsstoornis van de ledematen (PLMS), REM-slaap gedragsstoornissen (RBD), nachtelijke paniekaanvallen, non-REM parasomnieën, obstructieve slaapapneu-syndroom, en arousalstoornissen.

Overerving gebeurt autosomaal dominant met een penetrantie gaande van 60% tot 80%. Er werd een hoge intrafamiliale heterogeniteit beschreven. Sporadische gevallen kunnen voorkomen.

De voorkeursbehandeling voor ADNFLE omvat het gebruik van carbamazepine (200-1.000 mg/dag). Carbamazepine doet insulten teniet in 20% van de gevallen, en zorgt voor significante verlichting (minstens 50% vermindering van de insulten) in een overige 48%. Oxcarbamazepine, topiramaat en acetazolamide (als aanvullende therapieën) kunnen ook gebruikt worden. Transdermale nicotinepleisters kunnen effectief zijn bij patiënten die niet reageren op standaard anti-epileptica. Kinidine, een remmer van kaliumkanalen, werd als potentieel therapeutisch middel gerapporteerd bij slechts enkele patiënten met een mutatie in KCNT1 die tussenkomt bij ADNFLE en epilepsie van de zuigelingentijd met migrerende focale insulten (EIMFS). Chirurgische behandeling kan voorgeschreven worden voor patiënten die resistent zijn tegen geneesmiddelen, zowel voor insulten als voor epilepsie-gerelateerde slaapstoornissen. Neuropsychologische testen en psychiatrische evaluatie worden aanbevolen voor individuen met ADNFLE.

ADNFLE is levenslang maar niet progressief. Naarmate een individu de middelbare leeftijd bereikt, kunnen de aanvallen milder en minder frequent worden.