Zoek een zeldzame ziekte
Andere zoekoptie(s)
Autosomaal dominante leukodystrofie met aanvang in de volwassenheid
Definitie ziekte
Een zeldzame, traag progressieve neurologische aandoening waarbij demyelinisatie van centraal zenuwstelsel optreedt, wat leidt tot autonome disfunctie, ataxie en milde cognitieve beperking.
ORPHA:99027
Classification level: AandoeningSamenvatting
Epidemiologie
Tot op heden werden meer dan 20 families uit verschillende etnische groepen gerapporteerd. Precieze gegevens over de prevalentie en de incidentie ontbreken echter.
Klinische beschrijving
In tegenstelling tot de meeste vormen van leukodystrofie, die verschijnen in de kindertijd, komt ADLD voor in het 4de tot 6de levensdecennium. Tijdens de initiële fase kan ADLD klinisch lijken op multiple sclerose. Bij de meeste patiënten is autonome disfunctie de initiële manifestatie van de ziekte, en dit resulteert in urgente mictiedrang, blaasretentie, constipatie, posturale hypotensie en erectiestoornissen bij getroffen mannen. In sommige gevallen wordt verminderd zweten gerapporteerd. Sommige patiënten ontwikkelen autonome disfunctie op een later moment in het ziekteverloop. Andere kenmerken zijn cerebellaire disfunctie (gangataxie, nystagmus, dysmetrie, verlies van fijne motorische controle, en actietremor), piramidale tekenen (spasticiteit, zwakte van zowel bovenste als onderste ledematen, hyperreflexie), en cognitieve beperking, mogelijk met persoonlijkheidsveranderingen. Deze manifestaties ontwikkelen mogelijk nog niet gedurende de eerste jaren volgend op de initiële presentatie. Neuroradiologische kenmerken zijn onder meer uitgebreide symmetrische veranderingen aan de witte stof, atrofie van het corpus callosum, en atrofie van de hersenstam en het ruggenmerg. De ziekte volgt een traag progressief verloop met eventueel verlies van stapvermogen en een licht verkorte levensverwachting.
Etiologie
ADLD wordt veroorzaakt door chromosomale herschikkingen met duplicaties van het gen LMNB1 (5q23.2) of een ''positie-effect'' door een genomische deletie stroomopwaarts van het gen waardoor dit opgereguleerd wordt. Overexpressie van LMNB1 veroorzaakt verstoring van myeline in het centrale zenuwstelsel, maar de exacte pathogene mechanismen die aan de basis hiervan liggen, werden nog niet opgehelderd. Wijziging van splicing-patronen doet vermoeden dat ADLD een spliceopathie is.
Genetisch advies
Erfelijkheidsadvies dient voorzien te worden voor getroffen families om te wijzen op het autosomaal dominante overervingspatroon.
Gedetailleerde informatie
Artikel voor het grote publiek
Artikel voor experts
- Richtlijnen klinische praktijk
- Deutsch (2016)
- Clinical genetics review
- English (2021)
Aanvullende informatie