Wyszukaj chorobÄ™ rzadkÄ…
Inne opcje wyszukiwania
Twardzina układowa
Definicja choroby
Twardzina układowa jest uogólnioną chorobą małych tętnic, mikronaczyń i tkanki łącznej, charakteryzuje się zwłóknieniem i obliteracją naczyniową w skórze i narządach, szczególnie płuc, serca i układu pokarmowego. Wyróżnia się dwa główne podtypy twardziny układowej: rozsianą skórną i ograniczoną do skóry (zobacz te terminy). Obserwuje się również trzeci podtyp, nazywany ograniczoną twardziną układową albo układową twardziną bez sklerodermii
ORPHA:90291
Classification level: DisorderPodsumowanie
Bardziej aktualny opis tej choroby jest dostępny w języku angielskim
Epidemiologia
Prewalencja jest szacowana na około 1/6500 osób dorosłych. Dotknięte są głównie kobiety (stosunek płci K:M około 4:1).
Obraz kliniczny
Choroba zazwyczaj pojawia się pomiędzy 40 a 50 rokiem życia. Bardzo często pierwszym objawem choroby jest objaw Raynauda. Pozostałe objawy zazwyczaj pojawiają się w podtypie rozlanym skórnym kilka miesięcy później, a kilka lat później w podtypie ograniczonym skórnym. Objawy skórne w podtypie ograniczonym skórnym dotyczą jedynie skóry dłoni, twarzy, stóp i przedramion, natomiast są uogólnione w podtypie rozsianym. Zaburzenia perystaltyki przełyku są częste i prowadzą do refluksu żołądkowo-przełykowego i niekiedy do dysfagii. Mogą wystąpić zagrażające życiu powikłania, takie jak zwłóknienie płuc, i rzadziej, tętnicze nadciśnienie płucne. Chorzy z ograniczoną twardziną układową, poza objawem Raynauda, nie mają innych objawów skórnych, ale mają ryzyko objęcia chorobą narządów.
Etiologia
Dokładna przyczyna choroby nie jest znana. Nadprodukcja kolagenu spowodowana jest reakcją autoimmunologiczną. U niektórych osób, choroba wykazuje związek z ekspozycją na chemikalia (krzemionka, rozpuszczalniki, węglowodory).
Metody diagnostyczne
Rozpoznanie opiera się na obecności typowych objawów klinicznych i specyficznych akroangiopatii z olbrzymimi pętlami w badaniu kapilaro-skopowym. W krwi występują typowe przeciwciała przeciwjądrowe. Rozległość choroby można ocenić za pomocą tomografii komputerowej, elektrokardiogramu, echokardiogramu, rtg dłoni i przełyku, w razie potrzeby wykonuje się nawet fiberoskopię żołądka.
Rozpoznanie różnico
W diagnostyce różnicowej uwzględnia się: zespół Sharpa, układowy toczeń rumieniowaty, zespół antyfosfolipidowy, guzkowe zapalenie tętnic, zapalenie wielomięśniowe, i reumatoidalne zapalenie stawów.
Postępowanie i leczenie
Postępowanie jest w większości objawowe. Objaw Raynauda można leczyć za pomocą blokerów kanału wapniowego. W refluksie żołądkowym podaje się inhibitory pompy protonowej. W przypadkach z nowymi i ciężkimi zmianami skórnymi, albo w postępującym zwłóknieniu płuc stosuje się niskie dawki kortykosteroidów wraz z czynnikami immunosupresyjnymi. W przypadku tętniczego nadciśnienia płucnego podaje się leki rozszerzające naczynia płucne. Pacjenci wymagają stałej regularnej obserwacji i wykonywania w odpowiednio wczesnym okresie choroby testów oceniających czynność płuc. Istnieje także konieczność wykonania badania echokardiograficznego.
Rokowanie
Prognoza zależy od podtypu. Stosunkowo dobra jest w przypadku układowej twardziny ograniczonej do skóry (10-letnie przeżycie u około 80-90%). Poważne rokowanie jest w przypadku wystąpienia tętniczego nadciśnienia płucnego, które zdarza się u około 10% pacjentów oraz ciężkiego zwłóknienia płuc. Najbardziej złe jest rokowanie w rozsianej skórnej układowej twardzinie (10-letni okres przeżycia u 60-80%), ponieważ wiąże się ona z powikłaniami skracającymi przeżycie, takimi jak: niewydolność nerkowa, ciężkie zaburzenia układu pokarmowego, ciężkie zwłóknienie płuc, a czasami także ciężka choroba serca i tętnicze nadciśnienie płucne.
Dokładna informacja
Artykuł dla ogółu społeczeństwa
Profesjonaliści
- Streszczenie informacji
- Polski (2010, pdf)
- Wytyczne postępowania w stanach nagłych
- Français (2017, pdf)
- Español (2017, pdf)
- Deutsch (2010, pdf)
- Wytyczne dotyczÄ…ce znieczulenia
- Español (2015, pdf)
- Czech (2015, pdf)
- English (2015, pdf)
- Przewodnik praktyki klinicznej
- Français (2017, pdf)
- Deutsch (2013)
- Português (2013)
- English (2013)
- Zestawienie informacji o niepełnosprawności
- Français (2018, pdf)
Dodatkowy informacja